Cholesterol: niet (altijd) je vijand
‘Mogelijk miljoen Nederlanders extra aan de cholesterolverlagers door nieuwe richtlijn’ kopt de Volkskrant op 4 juni 2019. Deze één miljoen mensen komen nog eens bovenop de 2,1 miljoen Nederlanders die al cholesterolverlagers nemen. In een tijd waarin de cholesteroldwaasheid hevig woedt, kan de maatregel lang niet bij iedereen op veel bijval rekenen. Óók niet bij artsen. Veel vragen over cholesterol blijven – mede door onvoldoende wetenschappelijk bewijs – namelijk nog steeds onbeantwoord. Vragen als: ‘Hoe lager je cholesterol, hoe beter?’ ‘Zijn die medicijnen nou werkelijk nodig?’ ‘Wat is de rol van de farmaceutische industrie?’ Het antwoord op deze en andere cholesterolvragen, kan schuilen in een andere en verrassende hoek.
Grote gevolgen
De nieuwe richtlijn heeft grote gevolgen. De laatste acht jaar was de richtlijn voor de zogenaamde ‘slechte’ cholesterolsoort LDL 2,5. Maar daar kwam drie maanden geleden ineens een verandering in. Volgens de nieuwe richtlijn zou de hoeveelheid LDL in het bloed nog verder omlaag moeten: naar 1,8 om precies te zijn. De richtlijn heeft betrekking op mensen die al kampen met hart- en vaatziekten, en die nog geen zeventig jaar zijn. Met deze nieuwe, lage waarde zou een volgende ziekte bij hen worden voorkomen, is het idee. Om die waarde te bereiken, moeten deze mensen een strenger dieet gaan volgen. En nóg meer medicijnen slikken.
De invloed van de ‘Big Pharma’
Veel artsen reageerden kritisch op deze maatregel. Het aantal hart- en vaatziekten dat hiermee kan worden voorkomen, staat volgens hen namelijk niet in verhouding tot de nadelen van het medicijngebruik. Hierbij valt te denken aan alle bijwerkingen, zoals hevige spierpijn. Ook is het wel héél toevallig dat er ten tijde van de aankondiging van de nieuwe richtlijn ook nét een nieuw, duur cholesterolmedicijn op de markt is gebracht. Diegenen die profiteren van de nieuwe richtlijn, lijken dus vooral de medicijnfabrikanten te zijn. Cholesterolverlagers (statines) worden als melkkoe van de farmaceutische industrie gezien. De nieuwe richtlijn is daarmee een typisch voorbeeld van ongewenste en perverse medicalisering.
Denk eens in een andere richting
Eén ding mag dus zeker zijn: er is véél controverse rondom cholesterol, de effecten daarop van verzadigd vet en de manieren om hier invloed op uit te oefenen. En dat terwijl het laatste woord over cholesterolverlagers nog lang niet is gezegd! Zo komt in een onderzoek van Uffe Ravnskov en collega’s (2016) naar voren dat het verband tussen cholesterol en hart- en vaatziekten zelfs omgekeerd kan zijn. De onderzochte ouderen met meer LDL in hun bloed, liepen juist minder risico op het overlijden door hart- en vaatziekten! Bovendien komt uit andere wetenschappelijke onderzoeken naar voren dat cholesterolverlagers het risico op andere problemen soms aanzienlijk vergroten. Volgens Ravnskov en collega’s (2016) is dit te wijten aan het gegeven dat geforceerde verlaging van het cholesterolgehalte een negatieve invloed heeft op het immuunsysteem, waardoor je dus vatbaarder bent voor ziektes.
Hoe denk ik erover?
Als leefstijlcoach die zich verdiept heeft in de Hormoonfactor, heb ik een ander standpunt omtrent cholesterol. In mijn optiek is een verhoogd cholesterolniveau geen ziekte. Maar het is wél een indicatie dat er iets uit balans is in het lichaam. Hierbij denk ik aan (chronische) ontsteking in de vaatwanden. En in deze gevallen gebruik ik graag een metafoor. Als er ergens brand is, is de kans groot dat de brandweer aanwezig. Maar dit wil natuurlijk niet zeggen dat de brandweer de aanstichter van de brand is. Met cholesterol gaat dezelfde vergelijking op. Zijn er ontstoken vaatwanden en is er eveneens sprake van een verhoogd cholesterolniveau, dan wil dat niet zeggen dat het cholesterol de oorzaak is van het probleem. Sterker nog: cholesterol komt juist, net als de brandweer, de brand blussen.
Hoeveel weet jij over cholesterol?
Cholesterol: een bescherming?
Je leest het goed. Ik ben, na het doorspitten van divers onderzoek, ervan overtuigd dat cholesterol net zoals de brandweer de rol van ‘beschermer’ heeft. Cholesterol heeft namelijk belangrijke functies. De stof zet je lichaam onder andere aan tot het repareren van de vaatwanden. Je kunt cholesterol in je lichaam dus niet missen! En deze ontstekingen in de vaatwanden zijn niet het gevolg van het eten van (te veel) verzadigd vet. Deze zijn het gevolg van teveel suikers, snelle koolhydraten, ongezonde vetten (met name transvetten en gehard vet), tarwe en bewerkt voedsel. Wat je nu gaat lezen, doet waarschijnlijk je wenkbrauwen omhoog gaan. Maar naar mijn mening is het hoge cholesterolniveau juist nodig om de ontstekingen te genezen die als gevolg zijn ontstaan van dit laatste soort voedsel. Het gebruik van medicijnen die het cholesterol verlagen, kun je daarom wel vergelijken met het wegjagen van de brandweer bij een brand. Totaal niet slim dus, en op den duur net zo verwoestend voor je lijf als een grote brand.
Bang voor vet?
Bovendien zaait de cholesteroldiscussie veel onduidelijkheid over voeding. Door alle zin en onzin over cholesterol zijn we er allemaal bang voor geworden: het eten van vet. Immers: vet zorgt voor het dichtslibben van de aders, en is daarmee de grootste boosdoener van allerlei hart- en vaatziekten. Of toch niet? Daarbij heerst nog altijd de gedachte dat vet een echte dikmaker is. Maar gelukkig laat steeds meer wetenschappelijk onderzoek iets anders zien: gezonde vetten zijn júist nodig voor een goede fysieke en mentale gezondheid. Want wist je dat je belangrijkste hormonen (zoals oestrogeen, cortisol en testosteron) worden gemaakt op basis van cholesterol? Kortom: het is zaak om cholesterol in goede conditie te houden, en er een gezonde leefstijl op na te houden. Het kiezen voor producten met goede vetten (zoals noten, avocado’s en zalm) en het drastisch beperken van ongezond, bewerkt voedsel hoort daar ook bij.
Hoe zit het met jou?
Heeft het lezen van dit artikel jou aan het denken gezet? Let op: het stoppen met medicijnen of je leefstijl radicaal omgooien is altijd iets wat je in overleg met je arts moet doen. Maar het overstappen naar een gezonde leefstijl kan natuurlijk nooit kwaad. Zeker wanneer je kampt met overgewicht of met diabetes. Ik begrijp dat je door de stortvloed aan soms tegenstrijdige informatie misschien niet goed weet hoe je dit het beste kan aanpakken. Dat is logisch: het is bewezen dat je leefstijl zelfstandig veranderen niet gemakkelijk is. Daarom help ik je graag! Onder een gezonde levensstijl versta ik een perfecte balans tussen voeding, beweging en stress.. In het coachingstraject gaan we samen met deze verschillende elementen aan de slag.
Specialisten in jouw buurt
-
We hebben er allemaal van tijd tot tijd last van: stress. Het woord heeft een negatieve klank, want je kunt er immers allerlei klachten door krijgen, zoals hoofdpijn, vermoeidheid, rug- en nekklachten, concentratieverlies en slapeloosheid. -
Honing is al eeuwenlang een geliefd natuurproduct dat niet alleen heerlijk smaakt, maar ook talloze gezondheidsvoordelen biedt. Dit gouden elixer, geproduceerd door bijen, is meer dan alleen een zoetmiddel. Van culinaire toepassingen tot medicinale gebruiken, honing heeft een unieke plaats in ons dagelijks leven. -
Naast reguliere behandelingen tegen kanker zijn er ook andere methoden die je gevecht tegen deze ziekte kunnen ondersteunen. Zelf heb je misschien ook al wel op internet rondgeneusd naar deze verschillende methodes. -
Je hormonen hebben een groot effect op je lichamelijke én mentale gesteldheid. Niet alleen sturen de hormonen je stofwisseling, spijsvertering en orgaanfuncties aan, maar ook je emoties en gedrag. Wanneer je hormonen uit balans raken, kan het hele kaartenhuis dus omvergeblazen worden. -
Heb jij regelmatig te maken gehad met een blaasontsteking? Dat is erg vervelend, want je hebt constant het gevoel dat je naar het toilet moet, terwijl er vaak maar weinig urine uit komt. Nog frustrerender is het wellicht om je te realiseren dat je man of vriend eigenlijk nooit een blaasontsteking heeft. -
Bijna iedereen herkent het. Momenten waarop het je even allemaal te veel wordt. De werkdruk die je maar niet kunt loslaten, kinderen die ruziën en een partner die zijn of haar verhaal bij je kwijt moet… Plotseling overstroomt het je. -
Na een intensieve sportsessie voel jij je weer voldaan. Tijdens je sessie heb je al aardig wat calorieën verbrand, echter weet jij wat de volgende ochtend gaat komen. Eén stap uit bed en je voelt de stramheid en pijn weer opkomen. -
Een hele nacht slapen is niet voor iedereen vanzelfsprekend. In de maand maart staan we daarbij stil op de Internationale Dag van de Slaap. -
Midden in de nacht word je badend in het zweet wakker. Tijdens een vergadering probeer je achteloos de druppels van je voorhoofd te vegen, maar je weet dat dat slechts een tijdelijke oplossing is. -
Het verhaal van Mirthe (54): ‘Toen ik relatief jong was, heb ik mijn moeder verloren. Met haar heb ik dan ook nooit kunnen praten over de overgang. Dat was echt een gemis, want ik had nooit verwacht dat het me zo moeilijk zou vallen.