
Uitvaarten in coronatijd: hoe verklein je de afstand?
Het valt niet mee om een uitvaart te plannen, laat staan in deze onwennige periode. Je wilt je dierbaren het liefst in je armen sluiten, elkaar troosten en contact maken om het verdriet te delen. Maar wanneer je niet in deze behoefte kunt voorzien, afstand moet bewaren en ook nog eens moeilijke keuzes moet maken over de gastenlijst, vormt het een extra uitdaging.
Intiem afscheid
Toch kunnen kleinere bijeenkomsten ook heel mooi en intiem zijn. Het biedt dan kansen om creatief na te denken over manieren om de afstand kleiner te maken. In sommige gevallen kan dit het afscheid zelfs persoonlijker maken. Anjo van Stories of Life kan hierbij ondersteunen. Zo heeft ze onlangs de uitvaart van haar eigen tante verzorgd, wat voor een bijzondere ervaring zorgde.
Veranderende tijden
‘Mijn tante had alles tien jaar geleden al zelf vastgelegd. Ze wist precies hoe het eruit moest komen te zien. Maar vlak voor haar overlijden besloot ze het helemaal anders te gaan doen. De tijden zijn veranderd, zei ze. We zijn toen samen op zoek gegaan en vervolgens hebben we een heel plan uitgestippeld.’
High tea in de tuin
‘Bij een aula in de buurt kozen we een 24-uurskamer uit met een zalencentrum waar ze high teas organiseren. Toen braken de coronamaatregelen aan en waren er aanpassingen nodig. We hebben toen haar leven gevierd in de tuin van de aula. Zelf lag ze daar in de door haarzelf uitgezochte wade. Hier stonden we met zijn allen omheen, met muziek erbij, en we brachten een toast uit. Ik heb een door haar uitgekozen gedicht over de zee voorgedragen.’
Hoe kun je een uitvaart verzorgen in coronatijd?
Veren in een potje
‘Toen ik in haar appartement was om wat spulletjes voor de uitvaart bij elkaar te zoeken, ontdekte ik een potje waar ze vroeger roomboter in bewaarde. Toen ik als kind bij haar logeerde en ik tussen de middag een boterhammetje ging eten, zat er altijd die vieze roomboter op. Dus dat bracht meteen een bijzondere herinnering naar boven. Toen ik ook nog de gekleurde veren van haar overleden vogel zag, had ik een idee voor een mooi ritueel. Bij de uitvaart had ik de veren in de boterpot gedaan, en ik liet toen iedereen een veer uit die pot pakken, tussen de wade insteken en een wens naar haar uitspreken. Zo is er toch iets mee gebeurd wat echt bij haar past.’
Creatief en spontaan
‘De aanpassingen die nodig zijn, verlangen misschien wat creativiteit en spontaniteit, maar kan een ceremonie zo onbewust specialer maken. In dit geval is het eigenlijk vanzelf gegaan, zonder echt te plannen. Het kon misschien niet doorgaan hoe zij het gepland had, maar het was uiteindelijk toch heel mooi geworden.’
Foto’s op een stoel
‘Ik help mensen dan ook graag om op een waardige manier afscheid te nemen van hun dierbare en op zoek te gaan naar creatieve ideëen voor het omgaan met deze beperkingen. Zo kun je eraan denken om rondom de kist een foto op de stoel te leggen van mensen die niet aanwezig kunnen zijn.’
Ceremonie vastleggen
‘Je kunt de ceremonie ook filmen en livestreamen. Daarnaast raad ik aan om het vast te laten leggen door een afscheidsfotograaf. Op het moment dat je bij een uitvaart bent, zeker wanneer je het zelf organiseert, krijg je niet echt mee hoe alles eruitziet. Je bevindt je dan zo in een waas van hoe het allemaal gaat, het verdriet en het afscheid nemen, dat veel dingen in je omgeving je ontgaan. Dit kun je dan mooi terugzien op de foto’s, ook de emoties.’
Erehaag
‘Een andere optie is om te kiezen voor een erehaag. Je kunt mensen die niet bij de uitvaart kunnen zijn dan toch afscheid laten nemen. Alle mensen verzamelen zich dan langs de kant en vormen een haag, waar je met de auto doorheen rijdt. Dit kun je bijvoorbeeld doen op de plaats waar iemand gewoond heeft, maar ook bij het crematorium. Zo creëer je toch een gevoel van samenzijn.’
-
We verzekeren ons voor van alles en nog wat en over de ene verzekering denken we liever net wat langer na dan de andere. Toch denken en praten we liever nog niet altijd over een uitvaartverzekering. Ook al praten we er niet veel over, zo’n 70 procent van de Nederlanders heeft een uitvaartverzekering afgesloten.
-
Als afscheidsfotograaf kan ik jou heel goed vertellen waarom je als nabestaande een afscheid moet laten vastleggen, maar het is nog beter als je hoort wat andere nabestaanden hiervan vinden. De mensen die al eerder de keuze hebben moeten maken om het afscheid van hun dierbare te laten fotograferen. Want dat is het natuurlijk. Al krijg ik ook wel eens de vraag waarom je zoiets triests zou laten fotograferen.
-
Hoe vaak beginnen we in ons leven niet aan iets nieuws? We willen allemaal weleens iets anders of zijn toe aan iets nieuws. Soms is die drang zó sterk dat er echt iets móét veranderen en er een frisse wind door je leven moet waaien, omdat het plezier of de passie uit je leven verdwenen is.
-
Op een zonovergoten, windstille middag draait mijn collega Rep de zilvergrijze rouwauto de parkeerplaats op achter de school.
-
Ria overleed 14 weken na de diagnose ‘alvleesklierkanker’. Zij was toen 71 jaar en zelf een half jaar weduwe van haar Leo. De diagnose kwam als een mokerslag aan, maar sloeg haar niet uit het veld.
-
Je bent een naaste verloren en zij, of jullie, hebben gekozen voor een natuurbegraafplaats. Een mooie plek om begraven te worden en een plek waar je de overledene ook nog vaak kunt bezoeken. Met de jaargetijden zal de omgeving rondom het graf veranderen.
-
Zachte pianoklanken komen me tegemoet wanneer ik naar de woonkamer loop. Als ik binnenkom, sterven de laatste klanken weg. Ze staat op en geeft me een hand.
-
Wat beweegt iemand om een andere carrièrerichting in te slaan en uitvaartondernemer te worden?
-
Samen een dierbare herdenken kan zó belangrijk zijn. Vorig jaar leidde dat weleens tot ingrijpende beslissingen. Zo ging vroeg op een ochtend in november mijn telefoon.
-
Om er zeker van te zijn dat je later de uitvaart krijgt die je wenst, is het goed om een verzekering af te sluiten. Een uitvaartverzekering zorgt er ook voor dat je nabestaanden zo min mogelijk omkijken hebben naar het regelen van de begrafenis of crematie. Het is voor hen al moeilijk genoeg om een familielid of partner te verliezen.