
‘Wat moet ik nu toch?’ Kinderen en een uitvaart
Het is alweer een aantal jaren geleden dat ik een uitvaart mocht begeleiden van een dame op leeftijd. Zij was de negentig ruim gepasseerd. Meestal zijn er dan naast de kinderen ook kleinkinderen en zelfs achterkleinkinderen betrokken. In deze column zijn het de achterkleinkinderen die hierin de hoofdrol spelen. De dame had meerdere achterkleinkinderen, waarvan de jongsten 3 en 5 jaar oud waren.
Harma Bodde
Er liever niet bij zijn
In de dagen tussen het overlijden en de uitvaart lag de dame thuis op haar kamer in het verzorgingshuis, opgebaard op haar bed. Wij moesten haar voor het vertrek overleggen in de kist en de laatste verzorgende handelingen verrichten. De meeste familieleden, waaronder een kleindochter waar de achterkleinkinderen bij hoorden, wilden hier niet bij zijn.
Nieuwsgierig en vervelend
Hoewel de moeder er niet bij wilde zijn, waren de achterkleinkinderen heel nieuwsgierig. Met name de jongste van de twee. Nadat de moeder meerdere keren haar zoontje had opgedragen om rustig te wachten en de ruimte waar zijn overgrootmoeder opgebaard lag, niet te betreden, werd het knaapje vervelend. Maar dan ook echt onhoudbaar vervelend!
‘Wat moet ik nu toch?’
Terwijl mijn collega’s bezig zijn met de allerlaatste verzorging van de dame, sta ik op de gang bij de familie. Ik sla het tafereel gade. De moeder kijkt mij wanhopig aan, met een blik van ‘Wat moet ik nu toch?’ Ik loop naar haar toe en zeg tegen haar dat ze het knaapje rustig naar oma kan laten gaan. ‘Ja?’, vraagt ze. ‘Laat hem maar gaan’, zeg ik. En dit doet ze.
Vervelend?
Het knaapje loopt de ruimte binnen waar zijn overgrootmoeder ligt opgebaard. Met zijn kinderlijke vermogen ziet hij toe hoe mijn collega’s haar de laatste verzorging geven. Zij betrekken hem op een hele warme en voor hem begrijpelijke manier. Ook is het knaapje erbij wanneer de kist samen met de hele familie wordt gesloten. Het vervelende gedrag is verdwenen. Hij is rustig en kijkt wat er allemaal gebeurt.
Ook tijdens de uitvaart gedraagt de kleine grote man zich voorbeeldig
Zo trots als een pauw
Wanneer zijn overgrootmoeder uit het verzorgingshuis wordt weggedragen, geef ik het knaapje een bloemstukje. Ik leg het in zijn hand. ‘Wil en kan jij dit dragen?’ Zo trots als een pauw stapt het mannetje voor zijn oma uit, met het bloemstukje in zijn hand. Ook tijdens de uitvaart gedraagt de kleine grote man zich voorbeeldig.
Volmondig ‘ja’
‘Kan ik mijn kind meenemen naar de uitvaart?’ Dat is een vraag die mij dikwijls wordt gesteld. Hierop is mijn antwoord altijd een volmondig ‘ja’. Kinderen mogen leren dat de dood bij het leven hoort. Je kunt hen uitleggen dat het leven eindig is. Dit kan op een kinderlijke, voor hen begrijpelijke manier. Hiervoor zijn er ook heel veel boekjes beschikbaar. Ik wil je in elk geval op het hart drukken nooit te vertellen dat de overledene slaapt. Op die manier kan het kind angst krijgen om zelf te gaan slapen.
Voor jou!
Vroeg of laat krijg je er mee te maken: het overlijden van een dierbare. Op zo’n moment lijkt de wereld stil te staan. Als uitvaartverzorger in de regio Twente bied ik jou graag mijn hand aan om er samen voor te zorgen dat jouw dierbare een zo mooi en persoonlijk afscheid krijgt. Omdat er bij het regelen van een uitvaart veel emotionele en praktische zaken op je af komen, delen we het hele proces op in kleine stukjes. Daarnaast ben ik er ook altijd voor je als je graag alvast je wensen omtrent je eigen afscheid wil bespreken en laten vastleggen. Dit gesprek is geheel vrijblijvend. Het wensenboekje, dat je geheel gratis via het contactformulier kunt aanvragen, vormt hiervoor een handige leidraad.
-
Als je jong bent, denk je meestal niet veel na over de dag waarop je je laatste adem uitblaast. Voor de meeste mensen is het opbouwen van hun leven een grotere prioriteit dan het afbouwen ervan. Dat is volkomen logisch, maar toch is het verstandig om eens te kijken of je je zaken goed geregeld hebt.
-
De dood is onlosmakelijk verbonden met het leven, maar we denken er liever niet te veel over na. We schuiven dat onderwerp meestal ver voor ons uit.
-
Wanneer het einde van het leven nadert, kunnen gedachten over de eigen uitvaart naar de oppervlakte komen. Hoewel dit onderwerp voor velen gevoelig is, is het van groot belang om uw wensen duidelijk vast te leggen en te bespreken met uw naasten.
-
We verzekeren ons voor van alles en nog wat en over de ene verzekering denken we liever net wat langer na dan de andere. Toch denken en praten we liever nog niet altijd over een uitvaartverzekering. Ook al praten we er niet veel over, zo’n 70 procent van de Nederlanders heeft een uitvaartverzekering afgesloten.
-
Heb jij weleens nagedacht over rouwvervoer? Meestal wordt een rouwauto gebruikt om de overledene naar de laatste rustplaats te vervoeren, maar er zijn nog zoveel meer mogelijkheden.
-
Een groene uitvaart: waarom zou je daar, wanneer je altijd milieubewust leeft en duurzame keuzes maakt, niet voor kiezen? Er zijn veel mogelijkheden om de impact van jouw afscheid op het milieu zo klein mogelijk te maken.
-
Ooit heb je er eentje afgesloten: een uitvaartverzekering. Maar weet je eigenlijk (nog) wel voor welke soort verzekering je hebt gekozen?
-
Ieder mens is uniek en waarom zou iedere uitvaart daarom ook niet uniek zijn? Waar vroeger ‘standaard’ nog de norm was, mag een uitvaart nu bijzonder zijn. Passend bij de persoon die is overleden.
-
Als afscheidsfotograaf kan ik jou heel goed vertellen waarom je als nabestaande een afscheid moet laten vastleggen, maar het is nog beter als je hoort wat andere nabestaanden hiervan vinden. De mensen die al eerder de keuze hebben moeten maken om het afscheid van hun dierbare te laten fotograferen. Want dat is het natuurlijk. Al krijg ik ook wel eens de vraag waarom je zoiets triests zou laten fotograferen.
-
Kinderen en rouw. Dat zijn twee begrippen die je het liefst niet naast elkaar ziet staan. Kinderen zouden een onbezorgde jeugd moeten hebben en daar hoort de dood, en dus ook rouw, niet in thuis.