De kleuren van Azerbeidzjan

Kunst is Vafa Roestamova met de paplepel ingegoten. Ze is geboren in Bakoe, Azerbeidzjan, en groeide op in een echt kunstenaarsgezin. Het vormde de basis voor haar indrukwekkende kunstwerken.

Experimenteren

‘Mijn vader was professor aan de kunstacademie’, vertelt Vafa. ‘Hij was enorm getalenteerd. Hij schilderde, etste en kon prachtig tekenen. Hoewel hij me vrij liet in wat ik wilde worden, trad ik al snel in zijn voetstappen. Ik begon met schilderen toen ik vijf jaar oud was. Het ging als vanzelf. Kunst zat in mijn bloed. Ik schilderde op ieder vrij moment van de dag, voor en na school. Ik leerde enorm veel van mijn vader en experimenteerde met verschillende materialen en stijlen.’

Inspiratie

‘Mijn vader is altijd een grote bron van inspiratie geweest’, gaat Vafa verder. ‘Maar mijn inspiratie komt overal vandaan. Ik laat me leiden door mijn gevoel, zoals een muzikant die zijn liedjes schrijft. In mijn kunst verwerk ik de nacht, de orchideeën in de vensterbank, de Friese paarden in de weilanden van Drachten, of een mooi boek dat ik lees. En ik laat me inspireren door het werk van Vincent van Gogh. Prachtig vind ik dat. Als je goed kijkt, zie je soms wel meer dan duizend kleuren!’

Azerbeidzjaanse invloeden

Landschappen, emoties, filosofieën, haar eigen gezin: Vafa’s kunstwerken kennen een verscheidenheid aan onderwerpen. Maar er is één aspect dat de boventoon voert, en dat zijn haar Azerbeidzjaanse roots. De Azerbeidzjaanse schilderkunst kent een rijke geschiedenis die teruggaat tot het pre-islamitische tijdperk. Het onderscheidt zich onder andere in het heldere en levendige kleurgebruik. Ook goud en zilver wordt vaak toegevoegd om glans toe te voegen. Daarnaast komt er veel symbolisme uit de lokale cultuur en folklore in voor om betekenis aan het werk te geven.

Verschillende technieken en materialen

Azerbeidzjaanse schilderkunst wordt bovendien vaak beïnvloed door andere stijlen en scholen uit de regio en de wereld. Ook Vafa’s kunst kenmerkt zich door een mix aan culturen. Russische invloeden zijn een overblijfsel van haar tijd op een Russische middelbare school. Maar ook de Franse cultuur – het land waar haar familie enige tijd heeft gewoond – is terug te zien in haar werk. ‘Ik werk het liefst met veel verschillende technieken en materialen. Olieverf en acryl, of een mix ervan. In mijn ogen is de techniek minder belangrijk dan het idee en de emotie erachter.’

Kunst zit in mijn bloed

Eigen draai

Overigens beperkt Vafa zich niet enkel tot het doek. Ze houdt zich ook graag bezig met keramiek en het beschilderen ervan. Van een Russische baboesjka tot het meisje met de parel en de lieveheersbeestjes in de achtertuin: Vafa laat het allemaal terugkomen, in haar eigen kleuren en met haar eigen draai. Maar haar hart ligt bij schilderen. ‘Momenteel schilder ik veel Nederlandse landschappen. Ik maak er graag een hele studie van. Hoe langer je kijkt, hoe mooier alles wordt. De zwanen in de sloot, oude mensen op hun fiets: prachtig.’

Van Drachten tot Eindhoven

Inmiddels woont Vafa alweer 23 jaar in Nederland, samen met haar man Rasim. Ze hebben op veel plekken gewoond én geëxposeerd, deels in samenwerking met de Stichting Ana Vatan. ‘Ik denk dat ik op al wel duizend locaties heb geëxposeerd, van Drachten tot Eindhoven. Maar ik mis Azerbeidzjan nog regelmatig. Van binnen blijf ik altijd met mijn thuisland verbonden. Het woord ‘Azerbeidzjan’ betekent letterlijk ‘land van het vuur’. En mijn hart brandt nog altijd.’

Vrouwenstichting

Stichting Ana Vatan zet zich in voor de Azerbeidzjaanse taal en cultuur. Mayise Gündogdu, die zelf in 2003 in Nederland is komen wonen, is sinds 2011 voorzitter. Hoewel de stichting er specifiek is voor Azerbeidzjaanse vrouwen, zijn ook mannen van harte welkom bij de verschillende activiteiten.