
Een vingerafdruk in taal
Eén van de dingen die ik het leukst vind aan taal, is hoe persoonlijk het is. Taal is een vingerafdruk. Hoe je praat en wat je zegt is vaak uniek aan jou of aan de groep(en) waartoe je behoort. Wanneer mijn vader mij wijst op een ‘rimme romme’, dan weet ik dat er een telefoonpaal in de buurt staat. En als mijn zusje moest ‘parkileferen’ dan weet ik dat ze de auto voor onze deur moest fileparkeren. Iets wat een ander niet begrijpt, maar woorden die in ons gezin doodnormaal zijn.
Onderlinge band
Zo bevestigen een paar woorden of zinsnedes opeens dat wij een groepje, een gezin zijn. Een groepje mensen met een taal waarvan alleen wij de betekenis kennen. En dat schept een band, of verdiept deze.
Sociaal dialect
Als je de betekenis van de volgende zin zonder probleem kunt lezen, is de kans groot dat je jong bent en studeert: ‘Na onze kowa gisteren heb ik spebi gedronken bij de bopla, echt heerlie de peerlie’*. Hoewel je dit misschien (ironisch) wel tegen je vriendinnen zegt, zal je de woorden waarschijnlijk niet snel in je mond nemen tegenover je ouders of collega’s. Het slaat dood,komt niet aan of is niet zinvol in die context. Met andere woorden, je spreekt een bepaald ‘sociaal dialect’ dat hoort bij jouw groep of subcultuur.
Primaire levensbehoefte
En dat doen we, bewust of onbewust, bijna allemaal. Want tot een groep willen horen is een primaire levensbehoefte, schrijft onderzoeker Claudia Gomes. In een groep voel je je veilig, geborgen en geaccepteerd. Taalgebruik is een belangrijk onderdeel van deze groepsvorming. Wanneer je bepaalde woorden of zinsnedes toepast, bouw je een grens. Aan de ene kant zijn er de mensen die je snappen, waar je bij hoort, waarbij je je thuis voelt, aan de andere kant de mensen die dat niet doen of zijn.
Keerzijde
Maar er is een keerzijde. Want hoewel het sociale dialect de solidariteit binnen een groep versterkt, kan het ook leiden tot uitsluiting. Leden van andere subculturen kunnen iemand be- of veroordelen op basis van diens taalgebruik. Zo blijkt dat het taalgebruik van de machtige sociale groep wordt geassocieerd met prestige. Mensen die deze ‘prestigetaal’ spreken, krijgen hoger aanzien en wordt vaak meer succes en intelligentie toegedicht. Daardoor krijgen ze meer kansen dan mensen die dit sociale dialect minder beheersen.
Straattaal
Ook kunnen sommige mensen neerkijken op de sprekers van een bepaald sociaal dialect. Denk bijvoorbeeld aan mensen die graag straattaal spreken, wat door sommigen tot ‘smurfentaal’ werd gereduceerd. Of het Bargoens, een taalvariatie die voornamelijk werd gesproken door daklozen, rondtrekkende handelaren en kooplieden, wat zelfs een dieventaal werd genoemd. Jammer.
Taalgevoelig
Sprekers van verschillende sociale dialecten zijn vaak uitstekend in staat te schakelen tussen variaties wanneer de situatie daarom vraagt. Dat maakt ze taalgevoelig en creatief. Bovendien draagt het bij aan de algemene taal, die steeds weer nieuwe nuances en uitdrukkingen krijgt. Gelukkig maar, want een taal die niet meer verandert en verbuigt, is dood.
Rijk, creatief en belangrijk
Sociale dialecten zijn rijk, creatief en belangrijk, want taal leeft en heeft constant nieuwe voeding nodig. Nieuwe woorden of betekenissen waarmee we ons nog preciezer, kleurrijker of uitgebreider kunnen uitdrukken. Zeg nou zelf: had jij uitdrukkingen of woorden als ‘jij bent nog niet jarig!’, ‘kassiewijle’ of ‘habbekrats’ willen missen?
*Betekenis: ‘Na onze korte wandeling gisteren heb ik speciaalbier gedronken bij de borrelplank, echt heerlijk.’
-
De feestdagen zijn een tijd van gezelligheid, maar ze kunnen ook de nodige organisatie met zich meebrengen. Lootjes trekken bijvoorbeeld, kan al snel uitlopen op chaos, zeker als je met een grotere groep bent of mensen op afstand wilt betrekken. Gelukkig is er een eenvoudige oplossing: digitaal lootjes trekken. Met behulp van een online platform regel je alles in een paar minuten, zonder gedoe met briefjes of dubbele namen.
-
Heb je altijd al gedroomd van een eigen beautymerk? Dan is 2025 jouw moment. Met een groeiende vraag naar unieke, gepersonaliseerde producten en duurzame verpakkingen, biedt dit jaar meer kansen dan ooit om jouw ideeën tot leven te brengen.
-
Het voorjaar is langzaam maar zeker aan het beginnen en dat betekent voor veel mensen dat het weer tijd is voor het lenteklaar maken van hun huis en tuin.
-
Gokken in een online casino is tof en spannend, maar je moet altijd de controle houden. Verantwoord spelen betekent dat je kunt genieten zonder in de problemen te komen, zowel financieel als emotioneel.
-
Ben jij iemand die al een maand van tevoren luidkeels meezingt met de kerstliedjes die uit de radio schallen en de kerstboom al heeft opgetogen voordat de goedheilig man het land heeft verlaten? Ben je elk jaar teleurgesteld over hoe de feestdagen zijn verlopen, omdat het niet aan je verwachtingen voldeed? Of zie je juist telkens weer op tegen de stress, sociale verplichtingen en geforceerde gezelligheid van de feestdagen?
-
Veel liep dit jaar anders dan je had verwacht. Plannen zijn geannuleerd, aangepast of uitgesteld. Misschien ben je door alle onrust minder productief geweest en is er weinig terechtgekomen van je goede voornemens. Dat is allemaal oké.
-
Als je denkt aan stoere gadgets, dan schieten motoren, gereedschap en high-tech snufjes door je hoofd. Maar laten we eerlijk zijn, zelfs de meest ruige kerels hebben een plek nodig om even op adem te komen. En nee, ik heb het niet over de sportschool. Ik heb het over de wc. Denk aan een toiletverhoging.
-
Jij bent die powervrouw waar iedereen tegenop kijkt. Een succesvolle carrière, een paar leuke kinderen en een gezellige vriendengroep. Maar dat is de buitenkant. Bijna niemand weet hoe moeilijk jij het soms vindt om alle ballen in de lucht te houden.
-
Valentijnsdag is het perfecte moment om je geliefde te verrassen met een cadeau dat écht vanuit het hart komt. Of je nu groot wilt uitpakken of het juist klein en persoonlijk houdt, het gaat erom dat het cadeau laat zien hoe goed je elkaar kent. Denk buiten de standaard chocolade en bloemen, en kies iets wat echt bij jouw partner past.
-
Durf je niet zo goed op anderen af te stappen? Dan ontmoet je misschien liever online nieuw mensen dan in reallife. De mogelijkheden hiervoor zijn de laatste jaren alsmaar groter geworden. Zo kun je tegenwoordig bijvoorbeeld gebruik maken van verschillende apps en websites om nieuwe mensen te ontmoeten.