Een vingerafdruk in taal
Eén van de dingen die ik het leukst vind aan taal, is hoe persoonlijk het is. Taal is een vingerafdruk. Hoe je praat en wat je zegt is vaak uniek aan jou of aan de groep(en) waartoe je behoort. Wanneer mijn vader mij wijst op een ‘rimme romme’, dan weet ik dat er een telefoonpaal in de buurt staat. En als mijn zusje moest ‘parkileferen’ dan weet ik dat ze de auto voor onze deur moest fileparkeren. Iets wat een ander niet begrijpt, maar woorden die in ons gezin doodnormaal zijn.
Onderlinge band
Zo bevestigen een paar woorden of zinsnedes opeens dat wij een groepje, een gezin zijn. Een groepje mensen met een taal waarvan alleen wij de betekenis kennen. En dat schept een band, of verdiept deze.
Sociaal dialect
Als je de betekenis van de volgende zin zonder probleem kunt lezen, is de kans groot dat je jong bent en studeert: ‘Na onze kowa gisteren heb ik spebi gedronken bij de bopla, echt heerlie de peerlie’*. Hoewel je dit misschien (ironisch) wel tegen je vriendinnen zegt, zal je de woorden waarschijnlijk niet snel in je mond nemen tegenover je ouders of collega’s. Het slaat dood,komt niet aan of is niet zinvol in die context. Met andere woorden, je spreekt een bepaald ‘sociaal dialect’ dat hoort bij jouw groep of subcultuur.
Primaire levensbehoefte
En dat doen we, bewust of onbewust, bijna allemaal. Want tot een groep willen horen is een primaire levensbehoefte, schrijft onderzoeker Claudia Gomes. In een groep voel je je veilig, geborgen en geaccepteerd. Taalgebruik is een belangrijk onderdeel van deze groepsvorming. Wanneer je bepaalde woorden of zinsnedes toepast, bouw je een grens. Aan de ene kant zijn er de mensen die je snappen, waar je bij hoort, waarbij je je thuis voelt, aan de andere kant de mensen die dat niet doen of zijn.
Keerzijde
Maar er is een keerzijde. Want hoewel het sociale dialect de solidariteit binnen een groep versterkt, kan het ook leiden tot uitsluiting. Leden van andere subculturen kunnen iemand be- of veroordelen op basis van diens taalgebruik. Zo blijkt dat het taalgebruik van de machtige sociale groep wordt geassocieerd met prestige. Mensen die deze ‘prestigetaal’ spreken, krijgen hoger aanzien en wordt vaak meer succes en intelligentie toegedicht. Daardoor krijgen ze meer kansen dan mensen die dit sociale dialect minder beheersen.
Straattaal
Ook kunnen sommige mensen neerkijken op de sprekers van een bepaald sociaal dialect. Denk bijvoorbeeld aan mensen die graag straattaal spreken, wat door sommigen tot ‘smurfentaal’ werd gereduceerd. Of het Bargoens, een taalvariatie die voornamelijk werd gesproken door daklozen, rondtrekkende handelaren en kooplieden, wat zelfs een dieventaal werd genoemd. Jammer.
Taalgevoelig
Sprekers van verschillende sociale dialecten zijn vaak uitstekend in staat te schakelen tussen variaties wanneer de situatie daarom vraagt. Dat maakt ze taalgevoelig en creatief. Bovendien draagt het bij aan de algemene taal, die steeds weer nieuwe nuances en uitdrukkingen krijgt. Gelukkig maar, want een taal die niet meer verandert en verbuigt, is dood.
Rijk, creatief en belangrijk
Sociale dialecten zijn rijk, creatief en belangrijk, want taal leeft en heeft constant nieuwe voeding nodig. Nieuwe woorden of betekenissen waarmee we ons nog preciezer, kleurrijker of uitgebreider kunnen uitdrukken. Zeg nou zelf: had jij uitdrukkingen of woorden als ‘jij bent nog niet jarig!’, ‘kassiewijle’ of ‘habbekrats’ willen missen?
*Betekenis: ‘Na onze korte wandeling gisteren heb ik speciaalbier gedronken bij de borrelplank, echt heerlijk.’
-
Met de zomer in aantocht is het weer tijd om lekker buiten te eten. Een diner in de tuin is een heerlijke manier om te genieten van het mooie weer en de gezelligheid van vrienden en familie. -
Herenbroeken zijn in werkelijk alle soorten en maten verkrijgbaar. Toch is het niet altijd gemakkelijk om de perfecte broek te vinden. Misschien ken je het complete aanbod niet of heb je simpelweg nog geen pasvorm gevonden die goed werkt. Het is cruciaal dat je weet waar je op moet letten. -
Udon noodles zijn een veelzijdig ingrediënt dat al jarenlang razend populair is binnen de Aziatische keuken, en nu ook in ons land steeds vaker voorkomt. Deze vorm van noodles biedt een heerlijke basis voor diverse gerechten. -
Ben je toe aan een nieuw telefoonabonnement? Dan is het niet vreemd als je je een beetje overweldigd voelt door alle mogelijkheden. Tegenwoordig is er voor werkelijk ieder wat wils te vinden. Je kunt ieder abonnement bovendien ook nog eens geheel naar eigen wens samenstellen. Zo weet je zeker dat deze perfect aansluit op jouw verbruik. -
De periode waarin we onze zomervakantie gaan boeken komt er weer aan, dus dan is het tijd om nu goed na te denken over bestemmingen waar we onze zomer kunnen gaan doorbrengen. Het continent Noord-Amerika heeft zo veel te bieden en heeft voor ieder wel wat wils. -
Stel je eens voor: je wordt ‘s ochtends wakker en terwijl je je ogen opent, voel je een zacht briesje en zie je de zonnestralen die door je dak naar binnen schijnen. De kamer wordt gevuld met natuurlijk licht en je voelt meteen een gevoel van ruimte en rust. Dit is het effect van velux dakramen. -
Een belangrijk element van je woning, met name de woonkamer, is natuurlijk de bank. De keuze kan echter lastig zijn gezien de vele verschillende soorten die er tegenwoordig zijn. -
De zoektocht naar een nieuwe vloer kan een opwindende, maar soms ook overweldigende ervaring zijn. Stel je voor dat je net verhuisd bent naar een prachtig nieuw huis. Je hebt al je meubels op hun plek gezet, de muren zijn fris geverfd en de verlichting creëert een gezellige sfeer. Maar er ontbreekt nog iets: een mooie vloer die het hele plaatje compleet maakt. -
Met het warme zomerweer wil je natuurlijk graag naar buiten en genieten van de mooie dagen. En wat is er nu leuker dan een gezellige picknick in je eigen achtertuin? -
Als moderne man weet je dat een veelzijdige garderobe essentieel is voor elke gelegenheid. Of het nu gaat om een casual dagje uit of een formele gebeurtenis zoals een bruiloft, het juiste kledingstuk kan je look volledig maken.