Een vingerafdruk in taal
Eén van de dingen die ik het leukst vind aan taal, is hoe persoonlijk het is. Taal is een vingerafdruk. Hoe je praat en wat je zegt is vaak uniek aan jou of aan de groep(en) waartoe je behoort. Wanneer mijn vader mij wijst op een ‘rimme romme’, dan weet ik dat er een telefoonpaal in de buurt staat. En als mijn zusje moest ‘parkileferen’ dan weet ik dat ze de auto voor onze deur moest fileparkeren. Iets wat een ander niet begrijpt, maar woorden die in ons gezin doodnormaal zijn.
Onderlinge band
Zo bevestigen een paar woorden of zinsnedes opeens dat wij een groepje, een gezin zijn. Een groepje mensen met een taal waarvan alleen wij de betekenis kennen. En dat schept een band, of verdiept deze.
Sociaal dialect
Als je de betekenis van de volgende zin zonder probleem kunt lezen, is de kans groot dat je jong bent en studeert: ‘Na onze kowa gisteren heb ik spebi gedronken bij de bopla, echt heerlie de peerlie’*. Hoewel je dit misschien (ironisch) wel tegen je vriendinnen zegt, zal je de woorden waarschijnlijk niet snel in je mond nemen tegenover je ouders of collega’s. Het slaat dood,komt niet aan of is niet zinvol in die context. Met andere woorden, je spreekt een bepaald ‘sociaal dialect’ dat hoort bij jouw groep of subcultuur.
Primaire levensbehoefte
En dat doen we, bewust of onbewust, bijna allemaal. Want tot een groep willen horen is een primaire levensbehoefte, schrijft onderzoeker Claudia Gomes. In een groep voel je je veilig, geborgen en geaccepteerd. Taalgebruik is een belangrijk onderdeel van deze groepsvorming. Wanneer je bepaalde woorden of zinsnedes toepast, bouw je een grens. Aan de ene kant zijn er de mensen die je snappen, waar je bij hoort, waarbij je je thuis voelt, aan de andere kant de mensen die dat niet doen of zijn.
Keerzijde
Maar er is een keerzijde. Want hoewel het sociale dialect de solidariteit binnen een groep versterkt, kan het ook leiden tot uitsluiting. Leden van andere subculturen kunnen iemand be- of veroordelen op basis van diens taalgebruik. Zo blijkt dat het taalgebruik van de machtige sociale groep wordt geassocieerd met prestige. Mensen die deze ‘prestigetaal’ spreken, krijgen hoger aanzien en wordt vaak meer succes en intelligentie toegedicht. Daardoor krijgen ze meer kansen dan mensen die dit sociale dialect minder beheersen.
Straattaal
Ook kunnen sommige mensen neerkijken op de sprekers van een bepaald sociaal dialect. Denk bijvoorbeeld aan mensen die graag straattaal spreken, wat door sommigen tot ‘smurfentaal’ werd gereduceerd. Of het Bargoens, een taalvariatie die voornamelijk werd gesproken door daklozen, rondtrekkende handelaren en kooplieden, wat zelfs een dieventaal werd genoemd. Jammer.
Taalgevoelig
Sprekers van verschillende sociale dialecten zijn vaak uitstekend in staat te schakelen tussen variaties wanneer de situatie daarom vraagt. Dat maakt ze taalgevoelig en creatief. Bovendien draagt het bij aan de algemene taal, die steeds weer nieuwe nuances en uitdrukkingen krijgt. Gelukkig maar, want een taal die niet meer verandert en verbuigt, is dood.
Rijk, creatief en belangrijk
Sociale dialecten zijn rijk, creatief en belangrijk, want taal leeft en heeft constant nieuwe voeding nodig. Nieuwe woorden of betekenissen waarmee we ons nog preciezer, kleurrijker of uitgebreider kunnen uitdrukken. Zeg nou zelf: had jij uitdrukkingen of woorden als ‘jij bent nog niet jarig!’, ‘kassiewijle’ of ‘habbekrats’ willen missen?
*Betekenis: ‘Na onze korte wandeling gisteren heb ik speciaalbier gedronken bij de borrelplank, echt heerlijk.’
-
Fietsen is niet alleen een activiteit, maar ook een vervoersmiddel. Gedurende de pandemie hebben veel mensen de fiets ontdekt als een veilige en milieuvriendelijke manier om zich te verplaatsen. -
Weet jij wie de eigenaresse en oprichtster van Bet365 is, een van de grootste online casino’s van dit moment? In dit artikel introduceren we haar aan je: Denise Coates. -
Natuurliefhebbers, fanatieke wandelaars, mensen die graag een mooie fietstocht houden; behoor je tot één van die groepen mensen? Dan is een vakantie op één van de Waddeneilanden echt een aanrader…! Je vindt er een oase van rust en kunt er heerlijk genieten. -
Denk jij bij het inrichten van je huis aan duurzaamheid? In Nederland gooien we met zijn allen jaarlijks 250 miljoen kilo’s aan meubels weg. In Europa is dat zelfs 11 miljard kilo! Het is tijd voor verandering. Woontrends veranderen continu. -
Weet je nog, de Tienertoer? Voor het eerst weg zonder je ouders, gaan en staan waar je maar wil. -
Wist je dat wij Nederlanders met zijn allen gemiddeld 380 miljoen kilo kaas per jaar eten? Op brood, uit het knuistje of verwerkt in een lekker gerecht: we kunnen er geen genoeg van krijgen. En wat dacht je van een lekker kaasplankje? -
Er is niks lekkerder dan thuiskomen in een schoon, opgeruimd huis. Een plekje waar je iets terug kunt vinden waar je het gelaten hebt, waar je je kledingkast niet weemoedig opentrekt omdat je wéét dat alles al drie dagen in de wasmachine zit en waar de stofvlokken je niet achterna dansen. Gemiddeld verblijven we het merendeel van onze vrije tijd lekker thuis. -
Dagelijks twee stukken fruit eten, meer water drinken, een uur bewegen, vaker lezen… Allemaal gewoontes die we het liefst zouden hebben voor een gezond en gebalanceerd leven. Maar dat is vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Wil je je goed voelen, dan is het belangrijk om gezond te leven. Je bent immers wat je op dagelijkse basis doet. -
Bij veel zaken is de scheidslijn niet heel helder, vaak ontstaat er een groot grijs gebied waarbinnen veel mogelijk is. Een voorbeeld hiervan is de keuze of je wel of niet een alcoholprobleem hebt. Het is niet eenvoudig om zelf te constateren of je verslaafd bent of niet. En zelfs wanneer je niet écht lichamelijk verslaafd bent, kun je wel een probleem met alcohol hebben. -
Ben jij dol op een interieur vol karakter, warmte en een vleugje nostalgie? Dan past de vintage stijl waarschijnlijk goed bij je! Er zijn allerlei manieren om deze interieurstijl toe te passen in je eigen woning.