Een vingerafdruk in taal
Eén van de dingen die ik het leukst vind aan taal, is hoe persoonlijk het is. Taal is een vingerafdruk. Hoe je praat en wat je zegt is vaak uniek aan jou of aan de groep(en) waartoe je behoort. Wanneer mijn vader mij wijst op een ‘rimme romme’, dan weet ik dat er een telefoonpaal in de buurt staat. En als mijn zusje moest ‘parkileferen’ dan weet ik dat ze de auto voor onze deur moest fileparkeren. Iets wat een ander niet begrijpt, maar woorden die in ons gezin doodnormaal zijn.
Onderlinge band
Zo bevestigen een paar woorden of zinsnedes opeens dat wij een groepje, een gezin zijn. Een groepje mensen met een taal waarvan alleen wij de betekenis kennen. En dat schept een band, of verdiept deze.
Sociaal dialect
Als je de betekenis van de volgende zin zonder probleem kunt lezen, is de kans groot dat je jong bent en studeert: ‘Na onze kowa gisteren heb ik spebi gedronken bij de bopla, echt heerlie de peerlie’*. Hoewel je dit misschien (ironisch) wel tegen je vriendinnen zegt, zal je de woorden waarschijnlijk niet snel in je mond nemen tegenover je ouders of collega’s. Het slaat dood,komt niet aan of is niet zinvol in die context. Met andere woorden, je spreekt een bepaald ‘sociaal dialect’ dat hoort bij jouw groep of subcultuur.
Primaire levensbehoefte
En dat doen we, bewust of onbewust, bijna allemaal. Want tot een groep willen horen is een primaire levensbehoefte, schrijft onderzoeker Claudia Gomes. In een groep voel je je veilig, geborgen en geaccepteerd. Taalgebruik is een belangrijk onderdeel van deze groepsvorming. Wanneer je bepaalde woorden of zinsnedes toepast, bouw je een grens. Aan de ene kant zijn er de mensen die je snappen, waar je bij hoort, waarbij je je thuis voelt, aan de andere kant de mensen die dat niet doen of zijn.
Keerzijde
Maar er is een keerzijde. Want hoewel het sociale dialect de solidariteit binnen een groep versterkt, kan het ook leiden tot uitsluiting. Leden van andere subculturen kunnen iemand be- of veroordelen op basis van diens taalgebruik. Zo blijkt dat het taalgebruik van de machtige sociale groep wordt geassocieerd met prestige. Mensen die deze ‘prestigetaal’ spreken, krijgen hoger aanzien en wordt vaak meer succes en intelligentie toegedicht. Daardoor krijgen ze meer kansen dan mensen die dit sociale dialect minder beheersen.
Straattaal
Ook kunnen sommige mensen neerkijken op de sprekers van een bepaald sociaal dialect. Denk bijvoorbeeld aan mensen die graag straattaal spreken, wat door sommigen tot ‘smurfentaal’ werd gereduceerd. Of het Bargoens, een taalvariatie die voornamelijk werd gesproken door daklozen, rondtrekkende handelaren en kooplieden, wat zelfs een dieventaal werd genoemd. Jammer.
Taalgevoelig
Sprekers van verschillende sociale dialecten zijn vaak uitstekend in staat te schakelen tussen variaties wanneer de situatie daarom vraagt. Dat maakt ze taalgevoelig en creatief. Bovendien draagt het bij aan de algemene taal, die steeds weer nieuwe nuances en uitdrukkingen krijgt. Gelukkig maar, want een taal die niet meer verandert en verbuigt, is dood.
Rijk, creatief en belangrijk
Sociale dialecten zijn rijk, creatief en belangrijk, want taal leeft en heeft constant nieuwe voeding nodig. Nieuwe woorden of betekenissen waarmee we ons nog preciezer, kleurrijker of uitgebreider kunnen uitdrukken. Zeg nou zelf: had jij uitdrukkingen of woorden als ‘jij bent nog niet jarig!’, ‘kassiewijle’ of ‘habbekrats’ willen missen?
*Betekenis: ‘Na onze korte wandeling gisteren heb ik speciaalbier gedronken bij de borrelplank, echt heerlijk.’
-
Is het tijd voor een nieuwe inrichting van de tuin? Leuk! De tuin is altijd wel even een nét iets ander project dan binnen herinrichten. -
Als je van plan bent om een huis te gaan kopen, dan heb je vast wel gemerkt dat hier nogal wat zaken bij komen kijken. Het vinden van het huis, het regelen van de hypotheek, de verhuizing, enzovoort. Een ander belangrijk ding bij het kopen van een huis, is het regelen van de verzekeringen. -
Wanneer het einde van het leven nadert, kunnen gedachten over de eigen uitvaart naar de oppervlakte komen. Hoewel dit onderwerp voor velen gevoelig is, is het van groot belang om uw wensen duidelijk vast te leggen en te bespreken met uw naasten. -
Een scheiding is voor niemand een gemakkelijke periode. Het kan emotioneel en mentaal uitdagend zijn om door deze situatie heen te gaan, vooral als er kinderen bij betrokken zijn. -
Je stelt het al weken uit, maar elke ochtend levert het weer frustratie op. Het is tijd om je kledingkast op te ruimen en klaar te maken voor het volgende seizoen! -
Een tuin kan een verlengstuk van je woonruimte zijn en een plek om te ontspannen en te genieten van de natuur. Maar hoe zorg je ervoor dat je tuin niet alleen in de zomer, maar het hele jaar door een aangename plek is? -
Wanneer je zaken combineert krijg je soms korting. Dat is iets wat nog niet iedereen weet, maar wat wel een truc is van veel mensen die op de kleintjes letten. Nu is de ene combi wel voordeliger dan de ander, maar aan het eind van de maand kan het je wel behoorlijk wat opleveren. -
De introductie van babymelk aan je baby is een beslissing die een zorgvuldige overweging vereist. In de eerste levensmaanden speelt voeding een sleutelrol in de ontwikkeling en het welzijn van een kind. -
Wil jij aan de slag als coach? Of ben je al een zelfstandige coach maar wil je je leiderschap verbeteren? De Coach Intensive is dan de perfecte cursus voor jou. Hier leer je alles over het coachvak tot in detail. -
De mensen om je heen laten weten dat je ze waardeert, is ontzettend belangrijk. En hoe kun je dat nu beter doen dan met een origineel, uniek en leuk cadeau?