Een vingerafdruk in taal
Eén van de dingen die ik het leukst vind aan taal, is hoe persoonlijk het is. Taal is een vingerafdruk. Hoe je praat en wat je zegt is vaak uniek aan jou of aan de groep(en) waartoe je behoort. Wanneer mijn vader mij wijst op een ‘rimme romme’, dan weet ik dat er een telefoonpaal in de buurt staat. En als mijn zusje moest ‘parkileferen’ dan weet ik dat ze de auto voor onze deur moest fileparkeren. Iets wat een ander niet begrijpt, maar woorden die in ons gezin doodnormaal zijn.
Onderlinge band
Zo bevestigen een paar woorden of zinsnedes opeens dat wij een groepje, een gezin zijn. Een groepje mensen met een taal waarvan alleen wij de betekenis kennen. En dat schept een band, of verdiept deze.
Sociaal dialect
Als je de betekenis van de volgende zin zonder probleem kunt lezen, is de kans groot dat je jong bent en studeert: ‘Na onze kowa gisteren heb ik spebi gedronken bij de bopla, echt heerlie de peerlie’*. Hoewel je dit misschien (ironisch) wel tegen je vriendinnen zegt, zal je de woorden waarschijnlijk niet snel in je mond nemen tegenover je ouders of collega’s. Het slaat dood,komt niet aan of is niet zinvol in die context. Met andere woorden, je spreekt een bepaald ‘sociaal dialect’ dat hoort bij jouw groep of subcultuur.
Primaire levensbehoefte
En dat doen we, bewust of onbewust, bijna allemaal. Want tot een groep willen horen is een primaire levensbehoefte, schrijft onderzoeker Claudia Gomes. In een groep voel je je veilig, geborgen en geaccepteerd. Taalgebruik is een belangrijk onderdeel van deze groepsvorming. Wanneer je bepaalde woorden of zinsnedes toepast, bouw je een grens. Aan de ene kant zijn er de mensen die je snappen, waar je bij hoort, waarbij je je thuis voelt, aan de andere kant de mensen die dat niet doen of zijn.
Keerzijde
Maar er is een keerzijde. Want hoewel het sociale dialect de solidariteit binnen een groep versterkt, kan het ook leiden tot uitsluiting. Leden van andere subculturen kunnen iemand be- of veroordelen op basis van diens taalgebruik. Zo blijkt dat het taalgebruik van de machtige sociale groep wordt geassocieerd met prestige. Mensen die deze ‘prestigetaal’ spreken, krijgen hoger aanzien en wordt vaak meer succes en intelligentie toegedicht. Daardoor krijgen ze meer kansen dan mensen die dit sociale dialect minder beheersen.
Straattaal
Ook kunnen sommige mensen neerkijken op de sprekers van een bepaald sociaal dialect. Denk bijvoorbeeld aan mensen die graag straattaal spreken, wat door sommigen tot ‘smurfentaal’ werd gereduceerd. Of het Bargoens, een taalvariatie die voornamelijk werd gesproken door daklozen, rondtrekkende handelaren en kooplieden, wat zelfs een dieventaal werd genoemd. Jammer.
Taalgevoelig
Sprekers van verschillende sociale dialecten zijn vaak uitstekend in staat te schakelen tussen variaties wanneer de situatie daarom vraagt. Dat maakt ze taalgevoelig en creatief. Bovendien draagt het bij aan de algemene taal, die steeds weer nieuwe nuances en uitdrukkingen krijgt. Gelukkig maar, want een taal die niet meer verandert en verbuigt, is dood.
Rijk, creatief en belangrijk
Sociale dialecten zijn rijk, creatief en belangrijk, want taal leeft en heeft constant nieuwe voeding nodig. Nieuwe woorden of betekenissen waarmee we ons nog preciezer, kleurrijker of uitgebreider kunnen uitdrukken. Zeg nou zelf: had jij uitdrukkingen of woorden als ‘jij bent nog niet jarig!’, ‘kassiewijle’ of ‘habbekrats’ willen missen?
*Betekenis: ‘Na onze korte wandeling gisteren heb ik speciaalbier gedronken bij de borrelplank, echt heerlijk.’
-
Wist je dat bijna 40% van de Nederlandse ondernemers te veel betaalt voor hun zakelijke autoverzekering? Dit verrassende feit onderstreept het belang van het zorgvuldig vergelijken van verschillende aanbieders. -
Het kiezen van de juiste vloer voor in jouw huis kan een lastige taak zijn. De vloer is vaak erg bepalend voor de sfeer en uitstraling van een ruimte. Bovendien zijn er zoveel verschillende opties beschikbaar. -
Dubai is een stad die je meteen omver blaast. Futuristische wolkenkrabbers, eindeloze winkelmogelijkheden en diepe tradities komen hier samen op een manier die je nergens anders tegenkomt. Of je nu zin hebt in zon, avontuur of cultuur, Dubai biedt het allemaal. -
Tapijten kunnen de hele sfeer van een ruimte bepalen. Of je nu kiest voor subtiele tinten die rust uitstralen of voor levendige patronen die direct de aandacht trekken, de kleur en het patroon van je tapijt spelen een cruciale rol in de uitstraling van je interieur. -
In een wereld waar duurzaamheid steeds belangrijker wordt, is het geen verrassing dat ook in onze interieurs de groene golf voelbaar is. Het integreren van duurzame elementen in huis draagt niet alleen bij aan het milieu, maar creëert ook een uniek en persoonlijk verhaal binnen onze leefruimte. -
De dood is onlosmakelijk verbonden met het leven, maar we denken er liever niet te veel over na. We schuiven dat onderwerp meestal ver voor ons uit. -
Als moderne man weet je dat een veelzijdige garderobe essentieel is voor elke gelegenheid. Of het nu gaat om een casual dagje uit of een formele gebeurtenis zoals een bruiloft, het juiste kledingstuk kan je look volledig maken. -
Zelfliefde en zelfvertrouwen. Voor niet iedereen zijn deze begrippen vanzelfsprekend. Vooral in deze tijd waarin we ons vaak menen te moeten spiegelen aan de perfecte plaatjes op social media. -
De feestdagen zijn een tijd van gezelligheid, familie en natuurlijk lekker eten. Maar eerlijk is eerlijk, voor veel mensen betekent het ook stress. Uren in de keuken staan, ingewikkelde recepten volgen en hopen dat alles op tijd klaar is. -
Toe aan een nieuw telefoonabonnement? Maar heb je geen idee waar je moet beginnen? Logisch, want er zijn ongelooflijk veel keuzes waar je plots voor komt te staan. In de eerste plaats natuurlijk voor welke provider je kiest en wat voor bundel je afsluit, maar ook of je voor een abonnement met of zonder toestel kiest.