Een vingerafdruk in taal
Eén van de dingen die ik het leukst vind aan taal, is hoe persoonlijk het is. Taal is een vingerafdruk. Hoe je praat en wat je zegt is vaak uniek aan jou of aan de groep(en) waartoe je behoort. Wanneer mijn vader mij wijst op een ‘rimme romme’, dan weet ik dat er een telefoonpaal in de buurt staat. En als mijn zusje moest ‘parkileferen’ dan weet ik dat ze de auto voor onze deur moest fileparkeren. Iets wat een ander niet begrijpt, maar woorden die in ons gezin doodnormaal zijn.
Onderlinge band
Zo bevestigen een paar woorden of zinsnedes opeens dat wij een groepje, een gezin zijn. Een groepje mensen met een taal waarvan alleen wij de betekenis kennen. En dat schept een band, of verdiept deze.
Sociaal dialect
Als je de betekenis van de volgende zin zonder probleem kunt lezen, is de kans groot dat je jong bent en studeert: ‘Na onze kowa gisteren heb ik spebi gedronken bij de bopla, echt heerlie de peerlie’*. Hoewel je dit misschien (ironisch) wel tegen je vriendinnen zegt, zal je de woorden waarschijnlijk niet snel in je mond nemen tegenover je ouders of collega’s. Het slaat dood,komt niet aan of is niet zinvol in die context. Met andere woorden, je spreekt een bepaald ‘sociaal dialect’ dat hoort bij jouw groep of subcultuur.
Primaire levensbehoefte
En dat doen we, bewust of onbewust, bijna allemaal. Want tot een groep willen horen is een primaire levensbehoefte, schrijft onderzoeker Claudia Gomes. In een groep voel je je veilig, geborgen en geaccepteerd. Taalgebruik is een belangrijk onderdeel van deze groepsvorming. Wanneer je bepaalde woorden of zinsnedes toepast, bouw je een grens. Aan de ene kant zijn er de mensen die je snappen, waar je bij hoort, waarbij je je thuis voelt, aan de andere kant de mensen die dat niet doen of zijn.
Keerzijde
Maar er is een keerzijde. Want hoewel het sociale dialect de solidariteit binnen een groep versterkt, kan het ook leiden tot uitsluiting. Leden van andere subculturen kunnen iemand be- of veroordelen op basis van diens taalgebruik. Zo blijkt dat het taalgebruik van de machtige sociale groep wordt geassocieerd met prestige. Mensen die deze ‘prestigetaal’ spreken, krijgen hoger aanzien en wordt vaak meer succes en intelligentie toegedicht. Daardoor krijgen ze meer kansen dan mensen die dit sociale dialect minder beheersen.
Straattaal
Ook kunnen sommige mensen neerkijken op de sprekers van een bepaald sociaal dialect. Denk bijvoorbeeld aan mensen die graag straattaal spreken, wat door sommigen tot ‘smurfentaal’ werd gereduceerd. Of het Bargoens, een taalvariatie die voornamelijk werd gesproken door daklozen, rondtrekkende handelaren en kooplieden, wat zelfs een dieventaal werd genoemd. Jammer.
Taalgevoelig
Sprekers van verschillende sociale dialecten zijn vaak uitstekend in staat te schakelen tussen variaties wanneer de situatie daarom vraagt. Dat maakt ze taalgevoelig en creatief. Bovendien draagt het bij aan de algemene taal, die steeds weer nieuwe nuances en uitdrukkingen krijgt. Gelukkig maar, want een taal die niet meer verandert en verbuigt, is dood.
Rijk, creatief en belangrijk
Sociale dialecten zijn rijk, creatief en belangrijk, want taal leeft en heeft constant nieuwe voeding nodig. Nieuwe woorden of betekenissen waarmee we ons nog preciezer, kleurrijker of uitgebreider kunnen uitdrukken. Zeg nou zelf: had jij uitdrukkingen of woorden als ‘jij bent nog niet jarig!’, ‘kassiewijle’ of ‘habbekrats’ willen missen?
*Betekenis: ‘Na onze korte wandeling gisteren heb ik speciaalbier gedronken bij de borrelplank, echt heerlijk.’
-
Een zwangerschap duurt negen maanden. In die periode verandert er van alles in en aan je lichaam. Het lijkt misschien alsof het een lange periode is, maar die maanden gaan sneller voorbij dan je denkt. -
Vijfentwintig jaar geleden kwam de Azerbeidzjaanse Irade voor de liefde naar Nederland samen met haar dochter. -
Als ouder van een kind met een beperking heb je er soms behoefte aan om even op adem te komen. Daarnaast is het belangrijk om tijd en aandacht te creëren voor de rest van je gezin. Het kan ook zijn dat je een plek zoekt om je kind naartoe te brengen als je zelf aan het werk bent. -
Duurzaam, gezond en groen: dat zijn de speerpunten van Vlietkinderen maatschappelijke kinderopvang in regio Haaglanden. -
Een nieuw reisjaar ligt voor ons. -
Woorden hebben kracht. Hoe je communiceert heeft invloed op je relaties en op jezelf. Welke woorden je kiest, zegt iets over je emoties en gevoelens ten aanzien van jezelf. -
Ken je het gezegde ‘ouder worden is een gunst, ouder zijn is een kunst’? Het ouderschap is niet altijd even gemakkelijk. Het pakt soms heel anders uit dan je je had voorgesteld. En dan zit je soms letterlijk met je handen in het haar. -
Als je een auto koopt, wil je er natuurlijk niet aan denken dat je betrokken raakt bij een ongeluk. Of dat je een paaltje even niet ziet en een deuk in je auto rijdt. Toch kunnen dit soort zaken helaas gebeuren. En dan kun je maar beter goed verzekerd zijn. -
Er is in de laatste jaren veel te doen geweest over online gokken in Nederland. Er mogen dan zowel veel voor- als tegenstanders zijn, de beslissing werd toch genomen om het te legaliseren. Niet veel later wordt er echter al weer veel aangepast, zoals bijvoorbeeld de regels voor het reclame maken voor online casino’s. -
Het eerste jaar ontwikkelt je baby zich snel. Spelen is hier een groot onderdeel van. Tijdens het spelen ontwikkelt je baby niet alleen de motoriek, maar ook de hersenen.