Leven zonder aanraking?

Een aanraking. Het klinkt zo simpel. Een arm om je schouder van een vriend, een hand van een onbekende, een aai op je rug van je ouder. Zo vanzelfsprekend als aanrakingen lijken te zijn, zo waardevol blijken ze wanneer het opeens niet meer mag. Mogelijk wist je van tevoren niet eens dat je het zou missen, en pas nu je al weken niemand nabij hebt merkt dat je iets zoekt wat je niet kunt vinden. Omdat het niet meer mag. Je bent onaangeraakt.

Afstand van medemens

Gelukkig hebben we inmiddels meer ruimte gekregen. Maar anderhalve meter afstand houden tot je medemens, al helemaal als het om familie of vrienden gaat, voelt niet normaal. We zijn gewend om dierbaren graag binnen onze ‘persoonlijke ruimte’ van 1,2 meter te laten. In veel situaties is zelfs dat ongewoon. Een oma die haar kleinkind van bijna één ziet opgroeien en daar niet dichterbij kan komen voor een knuffel, een aai, het leren dat je familie bent en veilig bent in diens armen. Het is er niet bij. Veel mensen ervaren dit als zwaar, en dat is volkomen te begrijpen.

Aanraking brengt veel teweeg

Een aanraking is niet alleen een teken van affectie. Het brengt veel meer bij ons teweeg. Niet voor niets zijn behandelingen als massage, fysiotherapie en haptonomie zo effectief. Daar is een heldere verklaring voor. Bij huid-op-huidcontact maakt het lichaam de hormonen oxytocine en endorfine aan, die je misschien wel kent als ‘gelukshormonen’. Dit ontstaat op momenten van veiligheid, en maakt dat een knuffel zo’n gevoel van geborgenheid teweegbrengt. Een logische verklaring waarom een aanraking als troostend ervaren wordt.

Effect op lichaam en geest

Het effect van aanraking op het lichaam en de geest is zo groot, dat een gebrek eraan meetbaar negatief blijkt. Onderzoek toont bijvoorbeeld aan dat ouderen die eenzaam zijn en weinig aanraking kennen, een lagere weerstand hebben en eerder ouderdomsverschijnselen vertonen. Couveusebaby’s die geknuffeld worden, zijn doorgaans gezonder dan zij die niet worden aangeraakt. En wanneer de ‘gelukshormonen’ niet worden aangemaakt door knuffelen, is er vrij baan voor cortisol en adrenaline: stresshormonen die spanning en piekergedachtes veroorzaken.

Een aanraking brengt veel meer teweeg dan affectie alleen

In contact treden

De effectiviteit van haptonomie schuilt in de aanraking, en is bijzonder welkom in een periode waarin we letterlijk ver van elkaar verwijderd zijn. Het woord komt van het Griekse ‘hapto’, dat betekenissen heeft als ‘in contact treden’ en ‘tast’. En daarmee verraadt de betekenis al wat een behandeling inhoudt, namelijk het helen door in contact te zijn. Huidige contacten zijn vaak afstandelijk en door gebrek aan toenadering veelal oppervlakkig. Maar heling, ontwikkeling en ontplooiing kan pas gedijen bij een veilige, diepgaande en vriendelijke omgeving. Deze omgeving kan met een haptonomische benadering worden geboden.

Ingang naar zelfinzicht

In die zin is haptonomie niet een therapie op zich, maar een brede ingang naar het vergroten van zelfinzicht, wat helpend is bij het nemen van beslissingen, kunnen doorhakken van knopen en bepalen van een richting. Heb jij behoefte aan ondersteuning in een stressvolle periode waarin aanraking ontbreekt, of kamp je met andere vraagstukken, als haptotherapeut ondersteunt Renata Schoneveld je graag. Haptonomie praktijk Schoneveld is gevestigd in Amersfoort.

Datum: 16 juli 2020