vaginale-klachten

‘Het is écht niet altijd een schimmelinfectie’

Vaginale ongemakken. Jeuk, een branderig gevoel en witte afscheiding. Waarschijnlijk hebben de meeste vrouwen er weleens last van gehad. En als je de reclamespotjes op tv moet geloven, gaat het dan om een vaginale schimmel. Je kunt er bij de drogist even een middeltje voor halen, dus je hoeft er niet eens voor langs de huisarts. Toch is de oplossing niet altijd zo simpel en is het verstandig om je te realiseren dat het ook iets anders kan zijn. En dús een andere behandeling nodig heeft.

Als dermatoloog ziet Sophie Flohil daarvan regelmatig voorbeelden voorbijkomen op de algemene dermatologie poli in DermaHaven. ‘Hier komen ook de patiënten die voorheen naar het Sella spreekuur van het Havenziekenhuis kwamen. Op die poli werden specifiek patiënten gezien met klachten in het zwembroekgebied’, legt Sophie uit. ‘Die patiënten hebben wij destijds overgenomen, maar wij hebben geen apart Sella spreekuur. Patiënten met huidproblemen in het zwembroekgebied zien we gewoon op de algemene poli. In feite kunnen alle huidziekten die je elders op je lichaam kunt krijgen, zowel bij mannen als bij vrouwen, ook in het zwembroekgebied voorkomen. Dit kunnen bijvoorbeeld genitale wratten rond de anus, penis of vagina zijn. Deze worden veroorzaakt door een HPV-gerelateerde aandoening. HPV is de afkorting van humaan papillomavirus en soms is je lichaam niet in staat dat virus zelf op te ruimen. Genitale wratten zijn seksueel overdraagbaar en daarom adviseren we in dat geval wel altijd om een SOA-test bij de GGD te laten doen.’

Jeuk en irritaties

‘Maar mensen met inflammatoire huidziekten, zoals eczeem en psoriasis, zien we ook veel op de poli. Dat kan heel hardnekkig zijn’, weet Sophie. ‘Het geeft veel jeuk en irritatie. Vaak gaat het bij eczeem om een genetische aanleg, vooral als er sprake is van astma of hooikoorts. Dan is dat een gevoeligheid van binnenuit. Maar het kan ook van buitenaf komen. Wanneer je bijvoorbeeld in een rolstoel zit, een incontinentieluier draagt of altijd gebruikmaakt van inlegkruisjes is de kans op irritaties en eczeem ook groter. Vaak is de oorzaak te herleiden tot meerdere factoren’, legt Sophie uit. ‘En dan heb je bij vrouwen natuurlijk nog de bekende schimmelinfecties. Maar als die blijven terugkomen, ondanks de middelen die je daarvoor bij de drogist haalt, is het tóch erg belangrijk om er je huisarts eens naar te laten kijken. Met de nadruk op kijken. Het kan namelijk ook een heel andere oorzaak hebben, zoals lichen planus of lichen sclerosus. Vrouwen met deze aandoening worden vaak direct, of via onze algemene dermatologie poli, doorverwezen naar onze vulva poli.’

Breng bij terugkerende klachten een bezoek aan je huisarts

Vulva poli

De vulva poli wordt één keer per twee weken gehouden. ‘Patiënten worden op het spreekuur door een gynaecoloog én een dermatoloog gezien. We zien veel vrouwen met lichen planus of lichen sclerosus op de vulva poli. Vaak hebben deze vrouwen al heel lang klachten van jeuk en pijn, maar zijn ze uit schaamte nooit naar de arts geweest of is het nooit herkend of beoordeeld en altijd als een schimmelinfectie behandeld. Dat geeft voor even verlichting, maar daarna beginnen de klachten weer. Lichen planus en lichen sclerosus zijn minder bekend, maar ze kunnen onherstelbare schade aanrichten als je er al lang mee rondloopt. Het is een chronische aandoening waarbij de huid in het anogenitale gebied – dat is het gebied rondom de anus en de geslachtsdelen – wit kan verkleuren en zijn elasticiteit verliest, waardoor je gemakkelijk kloofjes en scheurtjes kunt krijgen. Een veelgehoorde klacht is dan pijn bij seks en het kan jeukklachten en een branderig gevoel geven. Er kunnen in de loop der tijd verklevingen ontstaan, waardoor de binnenste schaamlippen verdwijnen. Het kapje dat de clitoris omhult, kan er helemaal overheen groeien, waardoor deze niet meer vrij ligt. De aandoening kun je zien bij mannen en vrouwen van alle leeftijden. Het komt wel vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Bij vrouwen ontstaat het meestal rond de menopauze, maar ook rondom de puberteit zien we een piek. Mannen zijn doorgaans wat jonger als ze het krijgen: vaak tussen de 30 en 50 jaar en dan gaat het meestal om onbesneden mannen.

Oorzaak onbekend

‘De eigenlijke oorzaak van lichen planus en lichen sclerosus weten we nog niet’, vervolgt Sophie haar verhaal. ‘Het kan een vorm van een auto-immuunziekte zijn, maar dat is nog niet helemaal bewezen. Het is in ieder geval niet besmettelijk. Maar als je deze chronische huidziekte hebt, is het het beste als je daar zo snel mogelijk voor wordt behandeld. Die behandeling bestaat uit een combinatietherapie van een vette zalf en een sterk werkende corticosteroïdenzalf die lokaal wordt aangebracht. En daarna moet je een onderhoudsdosering blijven gebruiken. Ook blijf je onder controle staan. Als de huidziekte rustig is, dan is dat meestal één keer per jaar. De jaarlijkse beoordeling is belangrijk omdat er een kans is dat er onrustige cellen in ontstaan. Deze kans is overigens wel klein.

Dus mocht je twijfelen of klachten hebben, ga dan een beslist een keer langs bij de huisarts. Want een tijdige behandeling kan veel vervelende klachten in de toekomst voorkomen.’

Wist je dat …

… je je vulva het beste reinigt door het slechts één keer per dag met water te wassen? Doe het niet vaker, gebruik beslist geen zeep en ook geen vochtige doekjes, want dit kan klachten als jeuk en irritaties veroorzaken of verergeren.

Datum: 13 juli 2022