De sportarts: medisch specialist in beweegzorg

Bewegen is goed voor je. Maar wat moet je doen als bewegen niet zo gemakkelijk gaat, bijvoorbeeld omdat je pijn hebt door een operatie of blessure, of omdat je er simpelweg de conditie niet voor hebt? In dat geval is er werk aan de winkel. Kies niet de weg van de minste weerstand door eraan toe te geven, maar schakel hulp in. Beweging is belangrijker voor je dan je denkt!

Pijnklachten

Pijn aan het bewegingsapparaat: het overkomt ons allemaal wel eens. De oorzaak kan heel divers zijn: een ongelukkige val, overbelasting, sportblessure of ontsteking. Het gevolg is dat je met een vervelende pijn zit, die je behoorlijk in je doen en laten kan beperken. Wanneer de pijn ernstig is of na enkele dagen nog niet minder wordt, kan de huisarts of fysiotherapeut wat voor je betekenen. Als dat geen verlichting biedt of wanneer de situatie wat complexer is, zal de huisarts je waarschijnlijk doorverwijzen naar een sportarts.

Sportarts

‘Eigenlijk dekt de term ‘sportarts’ de lading van mijn vak niet meer’, vindt Jan-Willem Dijkstra. De directeur-bestuurder van de Sport- en Beweegkliniek legt uit. ‘Een sportarts is een medisch specialist in beweegzorg en dat gaat veel verder dan alleen zorg op sportgebied. Als sportarts heb je meer expertise in huis op het gebied van klachten aan het bewegingsapparaat, bied je ondersteuning aan mensen met beweegvraagstukken, kun je röntgen-, echo-, MRI- of CT-diagnostiek inzetten en voer je screenings uit bij (top)sporters. Kortgezegd bieden wij hier sportgeneeskundige zorg voor ieder bewegend mens: jong, oud, recreatieve en topsporters en mensen die willen starten met sporten, een chronische aandoening hebben of mindervalide zijn.’

Klachten aan het bewegingsapparaat

‘Stel: de huisarts stuurt een patiënt met een schouderklacht in voor beoordelen en aanvullende diagnostiek’, vervolgt Jan-Willem. ‘Afhankelijk van de aard van de klacht kunnen wij röntgen-, echo-, MRI- of CT-diagnostiek inzetten en aan de hand daarvan een revalidatieplan opstellen. Bij een overbelasting van de spieren van de schouder zal er een plan komen om de schouder te versterken. Diezelfde spier kan ook geïrriteerd zijn door aangroei van bot onder het schouderdak. In dat geval verwijzen we door naar een orthopeed voor een eventuele operatie. We kunnen heel snel schakelen met een landelijk netwerk van orthopeden die zich in specifieke klachten hebben gespecialiseerd. Het kan ook zijn dat de klachten veroorzaakt worden door een kalkafzetting op de pezen. Dan is ‘echogeleide barbotage’, het wegprikken van de verkalking wat wij hier ook kunnen uitvoeren, een optie. Op indicatie zijn ook andere echogeleide behandelingen in ons centrum mogelijk.’

‘Als sportarts heb je meer expertise in huis op het gebied van klachten aan het bewegingsapparaat’

Inspanningsgebonden klachten

Naast de patiënten met complexere klachten aan het bewegingsapparaat, kan een sportarts ook veel betekenen voor mensen met inspanningsgebonden klachten of chronische aandoeningen. ‘Daarbij moet je denken aan diagnostiek naar de oorzaak van inspanningsgebonden klachten en bij chronische aandoeningen begeleiding naar herstel en een betere overleving’, aldus Jan-Willem. ‘Met behulp van inspanningsdiagnostiek met ECG en ademgasanalyse krijgen we een beeld van de conditie. Wanneer je iemand door beweeginterventie 3,5 ml in zuurstofopname kunt laten stijgen, geeft dat een verbetering van 20% op zijn overlevingskans. Dat is een enorme winst en dan heb ik het nog niet eens over een betere kwaliteit van leven en de invloed daarvan op zijn stemming. In Engeland is zelfs een onderzoek uitgevoerd naar de waarde van inspanningsdiagnostiek en training op het voorkomen van risico op complicaties bij een operatie. Daaruit blijkt dat een betere zuurstofopname de overlevingskansen vergroot en de kans op complicaties verkleind. Een specifiek op maat gemaakte beweeginterventie maakt een patiënt fitter voor een grote operatie en hij komt er ook fitter uit. Dat is pure winst!’

Screening

Niet iedereen die bij de Sport- en Beweegkliniek aanklopt, kampt met blessures of klachten. ‘Nee, we doen hier ook screenings. Wanneer je bijvoorbeeld als sporter intensievere prestaties wilt leveren, adviseren wij om eerst een screening te doen. Dat is verstandig om blessures te voorkomen en te zien hoe de conditie van je lichaam is. Daarnaast doen we ook allerlei sportspecifieke medische onderzoeken.’

Revalidatie

De expertise van de sportartsen van de Sport- en Beweegkliniek speelt ook een grote rol bij Heliomare waar patiënten met niet aangeboren hersenletsel revalideren. ‘Door de ziekte is de inspanningscapaciteit bij deze patiëntencategorie zo achteruit gegaan, dat alleen het voortbewegen in een rolstoel al maximale inspanning vergt en er vrijwel geen energie overblijft voor iets anders. Met onze expertise op het gebied van inspanningsdiagnostiek én beweeginterventie kunnen we deze mensen veel fitter krijgen.’