susan-smit

Susan Smit: ‘Ik heb die donkere periode doorleefd’

Als kind wist Susan al dat ze boeken wilde schrijven. ‘Sinds mijn 8ste is schrijven mijn manier om te ontdekken wat ik vind en voel. Door te schrijven, kom ik steeds op een diepere laag van mezelf en het leven terecht. Dat is het verslavende aan schrijven.’ Susan was 26 toen haar droom werkelijkheid werd. ‘Ik zat met mijn moeder op een bankje en vertelde haar over een artikel over moderne heksen waar ik op dat moment aan werkte. Het intrigeerde me. Ik had me in de jaren daarvoor wel verdiept in oosterse religies, maar over deze eeuwenoude, voorchristelijke, westerse natuurreligie wist ik vrijwel niets. Ik had er, net als veel anderen, alleen maar vooroordelen over. Mijn moeder hoorde mij aan en voorspelde me dat ik hier mijn eerste boek over ging schrijven. En ze had gelijk. In 2001 kwam mijn eerste boek ‘Heks. Een magische reis door de westerse spiritualiteit’ uit.’

Hoogste doel

Inmiddels heeft Susan al vele titels op haar naam staan. ‘Ik voel me vooral een romanschrijver. In romans kan ik het meest kwijt. Met het schrijven van een roman ben ik ongeveer twee jaar heel intensief bezig. Het neemt me helemaal in beslag, en daarom is het ook fijn om zo nu en dan non-fictie te schrijven. Als ik voortdurend aaneengesloten romans zou schrijven, zou ik helemaal wereldvreemd worden. Mijn personages staan heel dichtbij me. Ik hecht me aan ze als een soort vrienden en heb het gevoel dat ik hen van binnen en buiten ken. In al mijn romans gaat het over in hoeverre je je eigen leven kunt vormgeven. Een mens kan positie innemen, dat is wat ik wil laten zien. Je kunt je onttrekken aan de mode van je tijd, cultuur en milieu, en je omringen met wat voor jou belangrijk is. Die eigenzinnigheid is het hoogste doel in mijn leven.’

Tropenbruid

Susans nieuwste boek ‘Tropenbruid’ ligt vanaf 27 januari in de winkels. ‘Het verhaal gaat over een Amsterdams weesmeisje uit het Burgerweeshuis dat rond 1907 met de handschoen trouwt en naar Batavia in Nederlands-Indië vertrekt. Voordat ik met een boek begin, ben ik een half jaar tot een jaar aan het mijmeren. Ik doe research en schrijf in een notitieblok alles op wat me te binnen schiet. Pas dan begint het proces van schrijven. Na een paar maanden, als ik mijn personages beter heb leren kennen, begin ik zelfs weer opnieuw. Het is vaak alsof ze me iets willen aanreiken. Je laten leiden door je personages is iets magisch, waardoor alles als een puzzel in elkaar valt. Twee jaar lang verdiep ik me heel intens in deze ‘mensen’. Zodra ik het manuscript echter inlever, is het niet meer van mij, maar van de wereld, van de lezer. De personages bestaan uit mijn fantasie, en als ik daar niet meer dagelijks aandacht aan besteed, vallen ze uit elkaar als los zand. Het loslaten is een soort rouwproces.’

“In mijn romans gaat het over in hoeverre je je eigen leven kunt vormgeven” 

Donkere periode

‘Rouw heeft niet alleen met de dood te maken, maar ook met heel veel andere dingen, zoals het verlies van een dierbare, je baan of je gezondheid’, vervolgt Susan. ‘Rouw is een ervaring van verlies. Het is een donkere periode die je kunt benutten om sterker, wijzer en heler te worden.’ De 45-jarige auteur weet waar ze over praat, want enkele jaren geleden maakte ze zelf een heftige periode door toen de vader van haar kinderen haar verliet voor een andere vrouw. ‘Onze jongste was 1 en de oudste net 4. Het was zó’n schok voor mij. Ik moest afscheid nemen van een gedroomde toekomst als gezin en in één keer de helft van de tijd onze kinderen afstaan aan hem en die andere vrouw. Dat veroorzaakte een soort leeuwinnenpijn. Dat eerste jaar voelde de periode dat de kinderen bij hen waren als een gemis, ook biologisch. Ik kon het in mijn hele lichaam voelen dat ik ver weg was van mijn kinderen. Het was zó onnatuurlijk! Dat is echt een jaar van rouw geweest. Maar toch heb ik die donkere periode toegelaten en doorleefd. Ik ben gestruikeld, krabbelde niet meteen overeind en dat gaf me de gelegenheid om naar het grotere plaatje te kijken. Hoe was mijn hechting in de liefde eigenlijk? Oude trauma’s, overtuigingen en pijn kwamen naar boven en kon ik in de ogen kijken. Ik doorvoelde elke emotie, zodat deze zich niet vastzette in mijn lichaam. Het tweede deel van dat jaar heb ik dit proces benut om dieper te graven en daardoor als mens te groeien. Dankbaarheid is bijvoorbeeld iets wat ik nu intens kan voelen. En dat zit vaak in heel kleine en gewone dingen. Ik geniet van het wonen in de Jordaan, over grachtenbrugjes lopen om mijn kinderen naar school te brengen en elke week naar de tv-studio fietsen om boeken te recenseren.’

Huwelijk

Ook de liefde keerde weer terug in Susans leven. ‘Vorig jaar zijn we getrouwd’, straalt de blonde schrijfster. ‘We wonen alleen niet samen. Onno heeft twee tienerdochters en mijn kinderen zijn inmiddels 6 en 8 jaar. Je kunt er wel een mooie strik omheen doen door iedereen in een huis te stoppen, maar dan vorm je nog niet automatisch een gezin. Dat wij twee huizen hebben, zie ik als een luxe die niet iedereen zich kan veroorloven. Je moet de kinderen centraal stellen en op deze manier werkt het goed voor ons en hebben we het heel gezellig. Dat vind ik belangrijk.’

Schrijverschap vs moederschap

Susan heeft een goede balans gevonden tussen haar vak en het moederschap. ‘Het is wel een volkomen tegengestelde gemoedstoestand: het schrijverschap is heel erg naar binnen gericht, in tegenstelling tot het moederschap, waarin je alert en praktisch moet zijn. Ik heb langzaam geleerd om vervulling en rust te vinden in beide aspecten van mijn leven. Op de woensdagen zijn de kinderen bij hun vader en dan is er voor mij gelegenheid om te schrijven. Die woensdagen zijn heilig voor mij.’

Photographer: Rene van der Hulst
Hairdresser: Corné Snels (Hardy’s)
Producer: Elly Jole (Hardy’s)
Make-up artist: Barbara van Munster
Jewelry: Sorbonne by Ingrid Hendriks
Fashion: KOK Oisterwijk 1982
Shoes: Ted Baker by Fros Int. & www.omoda.nl
Video production: Cinefy
Location: Library LocHal Tilburg 
Glass Hall in LocHal: www.seats2meet.com

Date: 29 januari 2024