Iris Hond: ‘Thuis’ begint bij jezelf

In de afgelopen maanden toerde de talentvolle concertpianiste met haar voorstelling ‘Home’, die dit najaar in reprise gaat, langs de Nederlandse theaters. ‘In mijn theatervoorstelling vertel ik verhalen in woord en muziek over mensen met een bijzondere thuissituatie’, vertelt Iris. ‘Ik heb in de afgelopen jaren vaak mijn eigen levensverhaal over mijn zoektocht naar een thuis verteld. Ik speel al jaren regelmatig op plekken waar mensen geen normale thuissituatie hebben, zoals bij daklozencentra, asielzoekerscentra, gevangenissen en ziekenhuizen. Met deze mensen deel ik mijn verhaal en zij vertellen hun verhalen.’

‘Die zijn soms heel heftig en schrijnend, maar ook heel krachtig en inspirerend’, vervolgt Iris. ‘Als ik dan zo iemand gesproken heb, heb ik er soms echt letterlijk geen woorden voor, maar ik kan mijn gevoel wél verwoorden in muziek. Zodra ik thuiskom, ga ik achter mijn vleugel zitten en schrijf ik een ‘muzikale brief’. Ik heb al heel jong geleerd om dat wat ik voel om te zetten in muziek. Dat maakte het voor mij gemakkelijker om door moeilijke periodes heen te komen en dingen een plek te geven. Dat is zó waardevol. Zo’n plekje wilde ik ook creëren voor deze mensen voor wie ik de muzikale brieven heb geschreven. Een plekje waar zij heen kunnen door naar het stuk te luisteren. De eerste keer dat ik die muzikale brieven voor hen speelde, vond ik heel spannend, maar mijn boodschap kwam wel over. Ik heb hun toestemming gevraagd om hun verhalen en muzikale brieven te delen, en die toestemming heb ik gekregen.’

Home

Het zijn dan ook onder meer de muzikale brieven aan een dakloze, een vluchteling en een meisje dat zich niet thuis voelde in haar eigen lichaam en daardoor anorexia ontwikkelde, die centraal staan in Iris’ voorstelling ‘Home’. ‘We denken vaak dat dergelijke thema’s ver van ons afstaan, maar ik zie zóveel mensen die zich niet thuisvoelen!’, klinkt het gepassioneerd. ‘Daarom vind ik het ook zo belangrijk om begrip te creëren voor deze groep mensen. Hiermee hoop ik een sociaal veiliger omgeving te creëren waar iedereen mag zijn wie hij of zij is. Ik heb altijd al een zwakke plek gehad voor mensen aan de rand van de samenleving. Vroeger woonden we naast een asielzoekerscentrum en ik weet nog goed dat ik als kind, ik was nog geen 10 jaar oud, vlak voor kerst de huizen in de buurt langs ging om geld in te zamelen. Van dat geld heb ik cadeautjes gekocht voor die kinderen. Ik weet nog precies hoe gelukkig mij dat maakte’, vertelt Iris met een warme blik in haar ogen. ‘Iemand die dat stukje eigenwaarde is verloren, wil ik laten voelen dat hij het waard is. Dat hij zichzelf mag zijn. En dat hij er mag zijn.’

Vrijheid

Op de vraag of ze zelf mag zijn wie ze is, valt Iris even stil, maar snel herpakt ze zich weer. ‘Nee, ik mag van mezelf niet helemaal zijn wie ik ben. Want wat gebeurt er als ik écht vrij ben? Ik denk dat ik me alleen echt vrij heb gevoeld in de periode dat ik in Amerika woonde. Ik woonde in LA. Daar was ik minder verpakt. Ik kon daar rondlopen zonder herkend te worden en ik had minder verantwoordelijkheden.’ In Nederland, waar Iris zich onderhand een bekende Nederlander mag noemen, is dat anders. En dat heeft ook zijn keerzijde, waar Iris mee heeft moeten leren omgaan. ‘Het gaat er niet om wat anderen van je vinden. Iedereen maakt fouten, maar geloof me als ik zeg dat ikzelf mijn hardste criticus ben. Ik kan mezelf recht in de spiegel aankijken. Ik weet wie ik ben, wat ik wil en wat mijn intenties zijn.’

Liefde

De titel van haar voorstelling, ‘Home’, is ook de naam van Iris’ nieuwste album. ‘Het bevat acht muzikale brieven die zijn geschreven aan een persoon die een brede doelgroep vertegenwoordigt. Voor mij is ‘thuis’ de plek waar ik helemaal mezelf kan zijn en me veilig voel. Dat heb ik gelukkig op meerdere plekken, maar soms is dat gevoel er ook even helemaal niet. ‘Thuis’ begint bij jezelf.’ Moos speelt sinds een paar maanden een belangrijke rol bij dat ‘thuisgevoel’. De jonge labradoodle pup gaat dan ook overal met haar baasje mee naartoe. Een andere liefde is er op dit moment niet in het leven van de concertpianiste, al kon televisiekijkend Nederland vorig jaar wekenlang genieten van ‘Iris en de 12 dates’. ‘Ik werd gevraagd voor het programma. Ik heb er vooral aan meegedaan omdat de blind dates werden gebruikt als spiegel voor mezelf. Ik heb in mijn leven veel aan zelfonderzoek gedaan en me op veel vlakken ontwikkeld. Maar op het vlak van de liefde had ik nog nooit zo diep gekeken. Eerlijk gezegd zou ik zelf nooit gaan daten, maar omdat er nu een heel team bij was, durfde ik het wel aan. Dat voelde veilig. Ik heb er wel veel van geleerd. Ten eerste natuurlijk, heel cliché, dat je eerst van jezelf moet houden, voordat je dat met een ander kunt delen. Maar daarnaast heb ik ook leren inzien dat ik heel erg gericht ben op de ander. Ik lever veel van mezelf in, en dat voelt uiteindelijk niet goed. Ik ben ook altijd bang om die ander te kwetsen, maar ik heb geleerd dat ik mijn grenzen ook met een glimlach kan aangeven. Daar ben ik wel in gegroeid. Ik sta veel meer in mijn kracht en dat is door dat programma wel in een stroomversnelling geraakt’, beseft ze.

#10 VRAGEN

1 Wat is jouw gekste gewoonte?
Ik drink iedere ochtend een halve liter bleekselderijsap.

2 Welk item kun jij niet missen als je de deur uitstapt?
Carmex lippenbalsem. Daar ben ik écht verslaafd aan.

3 Welk gerecht zou in jouw restaurant op de kaart staan?
Een salade met geitenkaas, in honing gebakken walnoten en aardbeien.

4 Wie of wat móét je volgen op social media?
Ik heb steeds weer een nieuwe favoriet. Het ligt eraan in wat voor fase ik ben. Soms ben ik erg met gezondheid bezig, soms met architectuur et cetera. Dus … ik zou aanraden om mij te volgen.

5 Bij welke historische gebeurtenis had je aanwezig willen zijn?
Het recital dat Vladimir Horowitz in 1986 in Moskou gaf toen hij, voor het eerst sinds lange tijd, weer terug was in Rusland. Hij was één der grootste pianisten ooit ter wereld.

6 Waar let jij op bij jezelf als je iemand voor het eerst ontmoet?
Of ik me adem inhoud of niet. Bij sommige mensen schiet ik in een houding, terwijl ik bij anderen juist heel erg mezelf kan zijn.

7 Wat is wat jou betreft een onderschat kledingstuk?
Een pet. Ik ben een enorme fan van petten. Het dragen van een pet geeft me een veilig gevoel. Het is net alsof ik mijn energie dan wat meer bij me kan houden.

8 Welke beroemdheid zou jij een perfecte 10 geven?
Oprah Winfrey.

9 Wat zou jij het liefst willen dat men zich van jou herinnert?
Mijn stichting Iris Hond Foundation, die muziek brengt naar plekken waar muziek niet vanzelfsprekend komt, maar wel erg veel kan betekenen, zoals daklozencentra, azc’s en ziekenhuizen.

10 Wat voor advies wil je de lezers meegeven?
Let op de dingen die je blij maken en je energie geven. Als je dat pad volgt, ook als het ingaat tegen van je denkt of voor jezelf bedacht had, gaat er een wereld open.