Stappen zetten tegen eenzaamheid: vergroot je zelfkennis

Wist je dat veertig procent van de Nederlandse volwassenen zich vaak eenzaam voelt? Zo’n tien procent geeft zelfs aan zich altijd eenzaam te voelen. Als dit gevoel gedurende langere tijd aanhoudt, gaat dit een probleem vormen. Natuurlijk wil je dan de eenzaamheid doorbreken, maar vaak is dat niet gemakkelijk.

Werken aan jezelf

Mariska van der Zee is specialist in de aanpak van eenzaamheid en eigenaar van Hersenkracht. Vanuit deze expertise weet ze dat het doorbreken van eenzaamheid meer behelst dan contact zoeken alleen. ‘Het meeste werk zit daarvóór. Werken aan jezelf is de sleutel naar contact met anderen. Dat staat ook beschreven in de zeven stappen die ik heb opgesteld om je te helpen van je eenzaamheid af te komen.’ In het vorige artikel werd de eerste stap uitgelicht, die zich richt op het verkrijgen van kennis over eenzaamheid. De tweede stap behandelen we in dit artikel, en gaat over het vergroten van je zelfkennis.

Zelfkennis is essentieel

Want zelfkennis is essentieel om een goed plan te kunnen maken. En om eenzaamheid effectief aan te kunnen pakken, heb je een op maat gemaakt plan nodig. Voordat je concreet aan de slag kunt met jouw plan en het traject, is het belangrijk om goed te weten waar jij behoefte aan hebt. Want wat voor de één werkt, hoeft voor de ander niet te werken. Vraag jezelf af waar jij blij van wordt, waar je energie van krijgt en hoe jij je zintuigen gebruikt. Wat zijn jouw kwaliteiten en belangrijkste waarden? Als je deze zaken in kaart hebt, kom je goed beslagen ten ijs wanneer je er klaar voor bent het contact met anderen aan te gaan.

Het verhaal van…

Om goed het belang van deze stap te kunnen illustreren en uit te leggen hoe het werkt, nemen we het verhaal van Mona (33) als voorbeeld. Mona vertelt: ‘Al sinds ik een jong meisje was, ben ik dol op boeken en op lezen. Het was een manier om honderd levens te kunnen leven, om over de hele wereld te kunnen reizen en onmogelijke belevenissen mee te maken. Wanneer ik verdrietig was, kon ik me troosten aan personages die het nog veel erger hadden. Ik leerde van de ervaringen die beschreven werden, en ontwikkelde er mijn mening en persoonlijkheid door.’

Menselijke aandacht

‘Later ging ik Engels studeren, en specialiseerde me in het vertaalvak. Uitdagend, spannend, soms moeilijk, maar een prachtige baan. Ik mag als eerste de pareltjes lezen, en heb ook nog eens de eer de teksten in mijn eigen moedertaal om te mogen zetten. Maar doordat ik zo lang een groot deel van mijn leven in fictieve werelden bevond, bleek ik uiteindelijk maar weinig echte contacten te hebben. Nu ben ik vrij introvert en kan ik goed alleen zijn, maar iedereen heeft menselijke aandacht nodig. Hoeveel je ook van fictieve personages kan houden.’

‘Eigenlijk had ik helemaal niet voor ogen wat ik nu precies van een vriendschap wilde’

Mijn schuld

‘Ik besloot hier iets aan te doen. Een coach daagde me uit te netwerken en afspraken met mensen te maken. De gedachte hierachter was het doorbreken van oude patronen en mezelf weer onder de mensen brengen. Maar toen ik op netwerkbijeenkomsten was, merkte ik dat ik met de meeste mensen niets had. Misschien was ik te kritisch, dacht ik. Daarom sprak ik toch af, maar voelde ik me vaak niet gezien of gehoord. Vaak gingen de besproken onderwerpen me niet aan het hart, en wanneer ik gepassioneerd over mijn interesses sprak, kreeg ik het idee dat de ander me niet begreep. Ondanks dat ik meer contacten had, voelde ik me alleen maar eenzamer. Ik dacht dat het aan mij lag, dat het mijn schuld was dat ik geen vriendschap kon opbouwen.’

Eerst jezelf leren kennen

‘Later ben ik bij Mariska terechtgekomen. Ze leerde me dat ik eerst mezelf moest leren kennen voordat ik een band met een ander op kon bouwen. Veel viel op zijn plek. Eigenlijk had ik helemaal niet voor ogen wat ik nu precies van een vriendschap wilde of verwachtte. Wekelijks oppervlakkig koffiedrinken heb ik bijvoorbeeld niet veel aan, ik wil liever eens in de zoveel tijd afspreken en het dan écht ergens over hebben. Ook heb ik ontdekt dat ik gepassioneerd ben, heel analytisch en goed kan praten. Maar ook dat ik veel tijd voor mezelf nodig heb. Sinds ik dat weet, voel ik me veel zelfverzekerder en weet ik dat ik niet raar ben en contacten moet forceren. Er komt vanzelf iemand op mijn pad die mij begrijpt en bij wie ik mezelf kan zijn.’

Hersenkracht

Heb jij last van eenzaamheid en wil je dat aanpakken? Dan is dat dus mogelijk. Stap twee is het vergroten van je zelfkennis. De andere stappen? Mariska: ‘Daar kan ik je bij helpen. Ben jij bereid om je gevoelens van eenzaamheid structureel aan te pakken? Dan is het tijd om voor jezelf op te komen en actie te ondernemen. Ik geloof dat iedereen zijn eigen leven kan vormgeven. In mijn praktijk, Hersenkracht, bied ik de cursus Creatief Leven in verschillende vormen aan om je hierbij te helpen. In deze cursus komen alle zeven stappen ruimschoots terug. Daardoor weet jij, na het volgen van de cursus, wat je te doen staat om jouw gevoelens van eenzaamheid aan te pakken.’

Datum: 24 oktober 2019