Hoe ga je om met overlijden?
Als een gezinslid ernstig ziek is, dan heeft dit gevolgen voor het hele gezin. Er hangen allerlei vragen en onzekerheden in de lucht, want omgaan met overlijden leer je immers nergens.
Hoe leg je het uit?
Hoe leg je als ouders aan je kinderen uit wanneer een mama of papa nu echt dood gaat? Hoe kunnen ze nou lekker gaan slapen als ze niet zeker weten dat je er de volgende dag nog bent? Een goede begeleiding is hierbij heel belangrijk.
Onmogelijke opdracht, toch de realiteit
Tineke van Asseldonk geeft verlies- en rouwbegeleiding aan gezinnen: ‘Het is een onmogelijke opdracht om je kinderen en je partner achter te laten. Toch is dat de realiteit. Ik kan hierin een rol spelen door het gezin voor te bereiden op het gesprek.’
Vertellen aan eigen kinderen
‘Ik blijf altijd graag één stap achter de ouders: zij moeten eraan toe zijn om het gesprek aan te gaan met hun kinderen. Desondanks heb ik ooit meegemaakt dat een moeder die terminaal was, even heel boos op me was. De kinderen wisten heel goed dat mama niet meer beter kon worden. Dat is echter niet hetzelfde als doodgaan en dat kreeg de moeder bijna niet over haar lippen.’
‘Er is een wereld van verschil tussen hoe een peuter of een puber met deze situatie omgaat’
Voorbereiden
‘Ik heb haar rustig en duidelijk uitgelegd dat haar kinderen ook tijd nodig hebben om zich voor te bereiden. Toen kon de moeder uiteindelijk de stap maken. Toen ze me liet weten dat de kinderen het wisten en dat het goed was, had ik ook tranen in mijn ogen staan’, zegt Tineke.
Vormgeven van nieuwe leven
‘Er is een wereld van verschil tussen hoe een peuter of een puber met deze situatie omgaat. Een peuter kan dingen niet snappen, een puber kan de situatie ontvluchten of niet meer willen wijken van het bed. Alles is mogelijk.
Advies
Ik let op al deze nuances en desgewenst geef ik ouders advies over hoe ze hier mee om kunnen gaan. Ook na het afscheid begeleid ik desgewenst het gezin bij het vormgeven van hun nieuwe leven zonder papa of mama’, besluit Tineke.
-
Op een of meer momenten in ons leven ervaren we allemaal een soort verlies. Het kan het verlies van een relatie zijn als gevolg van een relatiebreuk of scheiding, van een baan of bedrijf, van een huisdier, van een geliefde, van gezondheid of het gevoel van veiligheid na een traumatische gebeurtenis. Wat de tragedie ook is, de natuurlijke reactie is om te rouwen.
-
Rouwen is iets dat meeslepend kan zijn, en het is belangrijk om te begrijpen dat je hier de tijd voor moet nemen. Het is net zo belangrijk om te onthouden dat rouw niet eeuwig hoef te duren en je na verloop van tijd zal leren omgaan met verdriet. Een van de moeilijkste ervaringen in het leven is het verlies van een dierbare of een geliefde.
-
Een goede uitvaart kan helpen om afscheid te nemen en je verlies te verwerken.
-
Samen een dierbare herdenken kan zó belangrijk zijn. Vorig jaar leidde dat weleens tot ingrijpende beslissingen. Zo ging vroeg op een ochtend in november mijn telefoon.
-
Na de uitvaart is de periode van rouw eigenlijk pas net begonnen. Het verlies is nog heel recent.
-
Je wist dat het moment een keer zou komen, maar nu het er is bijt het nog meer dan verwacht. Na het verlies voelde je jezelf verbonden met iedereen om je heen. Op den duur had je alleen het idee dat je contacten steeds meer afstand begonnen te nemen. Tot het voelde alsof je jouw verdriet alleen nog kon voelen wanneer je alleen was.
-
Eigenlijk wil je dat kinderen zo min mogelijk met de dood te maken hebben. Toch krijgen mensen regelmatig op jonge leeftijd al te maken met de dood. Soms een ver familielid, soms iemand die heel dichtbij staat.
-
Een jong gezin in de bloei van hun leven heeft net hun tweede kind gekregen, maar ze zitten op een donkere wolk. Wat een fijne tijd moet zijn met elkaar als jong gezin, is nu elke dag weer een gevecht en een grote uitdaging.
-
Er waren eens drie bomen. Tijdens een harde storm verloren ze alle drie een tak waarvan ze erg hielden.
-
Een verlies is altijd ingrijpend. Op het moment zelf, waarop schok en onbegrip de boventoon kunnen voeren. Maar zeker ook achteraf: waarna een vaak lang verwerkingsproces van rouw en verlies begint.