Protonentherapie bij borstkanker
Wanneer borstkanker wordt vastgesteld, staat je wereld op zijn kop. Er komt enorm veel op je af en je krijgt veel informatie. Het komt daarom regelmatig voor dat niet aan alle aspecten van de ziekte, de behandeling en de gevolgen daarvan evenveel aandacht wordt besteed.
Er zijn verschillende manieren om borstkanker te behandelen, waaronder operatie, bestraling, chemotherapie, immuuntherapie en hormonale therapie. Na een borstsparende operatie wordt bij de meeste vrouwen radiotherapie van de borst geadviseerd. Daarnaast kan er ook reden zijn om kliergebieden te bestralen of te bestralen na een borstamputatie. Bestraling doodt de eventueel achtergebleven tumorcellen en vermindert de kans op terugkeer, maar kan ook schade aan gezonde weefsels veroorzaken. Zo kan bestraling voor borstkanker hartschade veroorzaken en op lange termijn de kans op hart- en vaatziekten vergroten. De kans op hartschade door bestraling is niet bij alle vrouwen met borstkanker bekend.
Nauwkeuriger bestralen met protonen
De gebruikelijke radiotherapie met fotonen (röntgenstraling) is voor veel patiënten een goede behandeling, maar soms zit het te bestralen gebied in de buurt van kwetsbare organen, zoals het hart in geval van bestraling van de linkerborst. Voor een deel van de vrouwen met borstkanker aan de linkerzijde kan protonentherapie een optie zijn. Protonentherapie is een bestralingstechniek die nauwkeuriger gericht kan worden dan bestraling met fotonen, waardoor nabijgelegen organen gespaard kunnen worden.
Aanzienlijke voordelen
Bij protonentherapie voor borstkanker wordt het hart niet of nauwelijks meebestraald; bij bestraling met fotonen gebeurt dat soms wel. HollandPTC is een poliklinisch centrum gespecialiseerd in protonentherapie. Medisch directeur Marco van Vulpen legt uit: ‘Uit onderzoek is gebleken dat de kans om na bestraling een hartinfarct te krijgen groter is dan we dachten. De noodzaak om ervoor te zorgen dat het hart bij bestraling gespaard wordt, is dan ook groot. De bekendheid van het risico op hart- en vaatziekten moet daarnaast vergroot worden. Bestralingsartsen zijn wel op de hoogte van de risico’s en de mogelijkheden, maar het risico op hartschade wordt soms onderschat. Het is dus belangrijk dat vrouwen zich hiervan bewust zijn en het samen met de specialist kunnen bespreken. Er kan dan samen met de specialist naar de opties gekeken worden. De voordelen kunnen namelijk aanzienlijk zijn.’
Selectie
Een selecte groep vrouwen komt op dit moment in aanmerking voor protonentherapie bij borstkanker. Radiotherapeut-oncoloog Sophie Bosma werkt bij HollandPTC en licht toe: ‘Protonentherapie wordt toegepast bij vrouwen waarvan wij denken dat de protonen een voordeel zullen geven; ter vermindering van hartschade en voor jonge vrouwen ter vermindering van de kans op nieuwe tumoren als gevolg van de bestraling. Protonentherapie kan veel voordeel hebben voor vrouwen bij wie de hartdosis in het bestralingsplan met fotonenplan (te) hoog is. Hoe hoger de stralingsdosis op het hart is, hoe hoger de kans op hart- en vaatziekten. Indien de stralingsdosis met gebruikelijke radiotherapie al laag is, is er ook weinig voordeel van protonentherapie te verwachten. Ook jonge vrouwen bij wie de bestralingsdosis in de andere borst hoog is of jonge vrouwen die roken of hebben gerookt kunnen voordeel hebben van protonentherapie. Met behulp van berekeningen wordt ingeschat of er voldoende winst is te behalen door bestraling met protonen. De verwijzing voor protonentherapie naar HollandPTC loopt via de radiotherapeut-oncoloog.’
Bij protonentherapie wordt het hart nauwelijks meebestraald
Hoe werkt protonentherapie?
Protonentherapie is een vorm van bestraling die gebruik maakt van protonen in plaats van bestraling met fotonen. Protonen zijn kleine geladen deeltjes die in de kern van een atoom zitten. Om te bestralen, worden de protonen in een versneller tot meer dan de helft van de lichtsnelheid versneld. De protonenbundel wordt dan naar de behandelkamer geleid en op de borst en eventueel lymfeklieren gericht. De snelheid van de protonen kan zodanig worden ingesteld, dat de protonen in het te bestralen gebied tot stilstand komen. Ze geven daar dan de grootste dosis af en vernietigen op deze manier eventuele achtergebleven tumorcellen. Gezond weefsel dat eromheen zit, wordt zo min mogelijk beschadigd.
Hoe zit het met de vergoeding?
Protonentherapie wordt bij bepaalde typen tumoren standaard vergoed door de zorgverzekeraar. Bij andere typen tumoren, zoals borstkanker, wordt een planvergelijking gemaakt. Het hangt van deze planvergelijking af of iemand in aanmerking komt voor protonentherapie. Als dit zo is, vergoedt de zorgverzekeraar de behandeling.
Over HollandPTC
HollandPTC is een zelfstandig poliklinisch centrum voor protonentherapie, wetenschappelijk onderzoek en onderwijs. Het centrum zit in Delft, is opgericht door en heeft een intensieve samenwerking met het Erasmus MC, het LUMC en de TU Delft. Daarnaast zijn er samenwerkingsverbanden met gerenommeerde nationale en internationale protonencentra. Samen met deze centra, universiteiten, ziekenhuizen, patiëntenverenigingen en zorgverzekeraars onderzoekt HollandPTC voor welke vormen van kanker protonentherapie het meest geschikt en kosteneffectief is. Ook wordt onderzocht hoe de behandeling kan worden verbeterd.
Specialisten in jouw buurt
-
De Franciscus Borstkliniek heeft in 2021 een topklinische erkenning gekregen van de vereniging van Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ). -
Wanneer je behandeld wordt omdat je kanker hebt, kunnen daarbij ook hand- en voetproblemen ontstaan. De chemotherapie bestrijdt namelijk niet alleen de kwade cellen, maar ook de goede cellen krijgen een behoorlijke opdoffer. -
Een kankerbehandeling heeft vaak gevolgen voor je hele lichaam. Er zijn daarom allerlei specialisten die zich bezig houden met alle aspecten van jouw gezondheid. Wat alleen vaak vergeten wordt, is het belang van een goede voetverzorging. -
Wanneer je ziek bent, is je lichaam opeens van heel veel mensen. Medici raken het aan, onderzoeken het en opereren het wanneer nodig. -
Jaarlijks krijgt 1 op de 7 vrouwen de nare diagnose ‘borstkanker’. Gelukkig zijn er steeds meer behandelmethoden en geneest 80% van deze ziekte. -
Voor de laatste keer immunotherapie aan huis. Een mijlpaal om even bij stil te staan, want daarmee sluit Jenita van der Sluis haar behandeltraject voor borstkanker af. Dat bestond uit meer dan immunotherapie. -
Het kan nog een hele opgave zijn om na het hele traject van behandelingen na borstkanker weer je ‘oude ik’ terug te vinden. Vooral wanneer je chemokuren hebt ondergaan, zul je daar nog lang de gevolgen van ondervinden. De heftige behandelingen hebben niet alleen je hele lichaam aangetast, ook mentaal hebben ze de nodige invloed gehad. -
In de wachtkamer was er naast vrees ook ergens diep van binnen nog een hoopvol vertrouwen. En dan is er het er ineens: de diagnose ‘borstkanker’ is uitgesproken. -
Schokkend maar waar: in Nederland krijgt 1 op de 7 vrouwen borstkanker. Gelukkig bestaan er tegenwoordig steeds meer goede behandelingen om deze ziekte te bestrijden. -
Wie kanker heeft, krijgt in of na het behandeltraject vaak te maken met allerlei vervelende bijeffecten: vermoeidheid, pijn, stijve spieren en gewrichten, een gevoelige huid, spanning en stress. Dit nodigt niet uit om intensief te bewegen en misschien durf je het niet eens.