Omgaan met het verlies van een beste vriend
Naar de middelbare school gaan is voor ieder kind spannend, en ook Jonathan was erg zenuwachtig. De hele zomervakantie had hij er tegenop gezien. Als niemand hem maar zou pesten met zijn dyslexie, als hij maar vriendjes zou krijgen… Omdat hij de enige van zijn basisschool was die naar deze nieuwe school ging, was het extra spannend. Wat een opluchting voor zowel Jonathan als zijn ouders toen hij op de eerste dag naast Michel kwam te zitten. Vanaf dat moment waren ze de dikke vrienden.
Geen zenuwen meer
Michel bleek een jongen vol ideeën en energie. Samen bouwden de jongens een grote vlieger die ze samen oplieten, speelden ze games en leerden ze zelfs gemakkelijke games zelf te maken. Jonathan ontdekte dat hij daar heel goed in was, en kreeg daardoor steeds meer zelfvertrouwen. In de voorjaarsvakantie mocht Michel een paar dagen mee op wintersport, en in de zomervakantie daarna waren de vrienden onafscheidelijk. Er waren helemaal geen zenuwen meer om na de vakantie weer naar school te gaan.
Komisch duo
In de tweede klas kwamen daar vrienden bij, maar Jonathans beste vriend bleef Michel. Met zijn twee waren ze een komisch duo, hun namen werden door docenten in één adem genoemd. Op een dag kwam Michel niet naar school. Nadat de laatste bel ging, fietste Jonathan langs Michels huis. Daar waren Michel en zijn ouders, en samen vertelden ze Jonathan dat Michel ziek was. Erg ziek. Hij had leukemie en moest daarvoor snel in behandeling.
Erg ziek
Voor de puberjongens was het moeilijk te bevatten dat het leven eindig kon zijn, en tussen de behandelingen door hielden ze zich vooral bezig met puberzaken. Meisjes, games, huiswerk, grappen maken, alles kon, maar praten over ziekte en chemotherapie deden ze liever niet. Toch konden ze er niet omheen dat Michel zwakker en zieker werd. Ongeveer een jaar na de diagnose hield zijn lichaam het niet meer vol, Michel overleed.
Er zijn enorme verschillen in de manier waarop een kind uiting kan geven aan onmacht en verdriet
Gevoelens niet onder controle
Er zijn enorme verschillen in de manier waarop een kind uiting kan geven aan onmacht en verdriet. Dit wordt met name bepaald door het karakter en door de manier waarop de omgeving met rouw en verwerking omgaat. De neiging om je kind tegen alle heftige emoties die bij rouw en verlies komen kijken te beschermen, is natuurlijk. Zo reageerde Jonathans moeder instinctief ook. Jonathan gedroeg zich daarop explosief. Hij kon plotseling boos worden en uit zijn slof schieten. Het lukte hem niet om zijn verdriet en andere gevoelens onder controle te krijgen.
Een veilige plek
De ruzies en driftbuien begonnen uit de hand te lopen. Daarom kwamen Jonathan en zijn moeder bij mij. Op die manier hadden beide een veilige plek om zonder oordeel hun gevoelens kwijt te kunnen bij iemand die ze konden vertrouwen. Ook legde ik aan Jonathans moeder uit dat het belangrijk is open te zijn over wat er aan de hand is, en het kind voldoende tijd en aandacht te geven dit op zijn eigen manier te verwerken. Wanneer het kind vragen stelt, is het van belang hier concreet en duidelijk antwoord op te geven en niet de narigheid proberen weg te stoppen.
Overwinnen
Door de verschillende gesprekken, en door gebruik te maken van Jonathans creativiteit, zetten we stappen in de rouwverwerking. Natuurlijk mist hij zijn vriend, maar nu weet hij ook dat die gevoelens mogen bestaan. Verder heeft Jonathan leren communiceren over die gevoelens, waardoor de boze buien afnemen. Ook probeert hij nu van zijn herinneringen aan Michel iets positiefs te maken. Zo werkt hij aan een nieuwe game, voor het eerst sinds het overlijden van zijn vriend. In de hoofdrol speelt Michel, die dit keer de strijd tegen een slechterik wél zal overwinnen.
Specialisten in jouw buurt
-
Op een of meer momenten in ons leven ervaren we allemaal een soort verlies. Het kan het verlies van een relatie zijn als gevolg van een relatiebreuk of scheiding, van een baan of bedrijf, van een huisdier, van een geliefde, van gezondheid of het gevoel van veiligheid na een traumatische gebeurtenis. Wat de tragedie ook is, de natuurlijke reactie is om te rouwen. -
Rouwen is iets dat meeslepend kan zijn, en het is belangrijk om te begrijpen dat je hier de tijd voor moet nemen. Het is net zo belangrijk om te onthouden dat rouw niet eeuwig hoef te duren en je na verloop van tijd zal leren omgaan met verdriet. Een van de moeilijkste ervaringen in het leven is het verlies van een dierbare of een geliefde. -
Een goede uitvaart kan helpen om afscheid te nemen en je verlies te verwerken. -
Samen een dierbare herdenken kan zó belangrijk zijn. Vorig jaar leidde dat weleens tot ingrijpende beslissingen. Zo ging vroeg op een ochtend in november mijn telefoon. -
Na de uitvaart is de periode van rouw eigenlijk pas net begonnen. Het verlies is nog heel recent. -
Je wist dat het moment een keer zou komen, maar nu het er is bijt het nog meer dan verwacht. Na het verlies voelde je jezelf verbonden met iedereen om je heen. Op den duur had je alleen het idee dat je contacten steeds meer afstand begonnen te nemen. Tot het voelde alsof je jouw verdriet alleen nog kon voelen wanneer je alleen was. -
Eigenlijk wil je dat kinderen zo min mogelijk met de dood te maken hebben. Toch krijgen mensen regelmatig op jonge leeftijd al te maken met de dood. Soms een ver familielid, soms iemand die heel dichtbij staat. -
Een jong gezin in de bloei van hun leven heeft net hun tweede kind gekregen, maar ze zitten op een donkere wolk. Wat een fijne tijd moet zijn met elkaar als jong gezin, is nu elke dag weer een gevecht en een grote uitdaging. -
Er waren eens drie bomen. Tijdens een harde storm verloren ze alle drie een tak waarvan ze erg hielden. -
Een verlies is altijd ingrijpend. Op het moment zelf, waarop schok en onbegrip de boventoon kunnen voeren. Maar zeker ook achteraf: waarna een vaak lang verwerkingsproces van rouw en verlies begint.