Een broer of zus die ziek is
Wanneer een broer of zus ziek is, heeft dit veel impact op de andere kinderen in het gezin. Het gezinsleven ondergaat allerlei veranderingen. Papa en mama zijn verdrietig en er hangt een gespannen sfeer in huis. Opeens kan de broer of zus niet meer spelen, moet hij of zij vaak naar het ziekenhuis en ligt vaak in bed. Zeker voor jongere kinderen kan dit een verwarrende tijd zijn. Om langetermijnproblemen te voorkomen, kun je daarom maar beter tijdig ingrijpen.
Impact op jonge kinderen
Bij kinderen geldt: hoe jonger, hoe groter de impact van dit soort gebeurtenissen is. Ze kunnen bijvoorbeeld niet goed omgaan met hun gevoelens of de veranderingen thuis, begrijpen bepaalde dingen niet of voelen zich in de steek gelaten. Zonder de juiste psychologische begeleiding kunnen ze gevoelens als woede of verlatingsangst ontwikkelen, met emotionele problemen of gedragsproblemen tot gevolg.
Stukje jeugd verliezen
Oudere broers of zussen worden ook meegesleept in dit proces en voelen zich vaak hulpeloos. Soms leidt dit ertoe dat kinderen zich gaan afzonderen en afstandelijk overkomen. Ook kan het ze drijven om sneller volwassen te worden. Ze willen graag hun broertje of zusje troosten, zijn erg zorgzaam en gaan als het ware een derde ouderrol vervullen. Hoewel hun intenties natuurlijk goed zijn, kan dit ertoe leiden dat ze een stukje van hun jeugd verliezen. Iets waar ze de rest van hun leven last van kunnen hebben.
Verdeelde aandacht
Wanneer een van de kinderen ziek is, raakt de aandacht van de ouders vaak meer verdeeld. Opeens bestaat het leven voornamelijk uit het (onder)steunen en verzorgen van de zieke broer of zus. De andere kinderen in het gezin kunnen hierdoor het gevoel krijgen dat ze in de schaduw staan en niet gezien worden. Hun gevoelens worden misschien ondergeschoven of er wordt minder naar hun verhaal geluisterd. Dit kan gevoelens van minderwaardigheid of jaloezie oproepen.
Ziekte in het gezin heeft altijd veel impact op (jonge) kinderen.
Ongewenst gedrag
Daarnaast zijn alle chaotische veranderingen voor kinderen vaak moeilijk te bevatten. Geef daarom woorden aan alle emoties en gebeurtenissen, ook al denk je dat ze vanzelfsprekend zijn. Leg uit waarom er bepaalde veranderingen plaatsvinden en waarom je op een bepaalde manier reageert. Kinderen kunnen dingen al snel persoonlijk opvatten, of zich schuldgevoelens aanmeten, waardoor ze ongewenst gedrag gaan vertonen, mede om de aandacht van de ouders te trekken.
Buitenwereld
Het leven gaat buiten het familieleven natuurlijk door. Vaak leven mensen buiten het gezin ook mee, wat positieve en negatieve reacties kan opleveren. Kinderen hebben het vaak moeilijk op school, doordat ze hun aandacht niet bij de les kunnen houden. Of ze hebben het gevoel ‘anders’ te zijn dan hun klasgenoten, zijn bang voor reacties van de buitenwereld of schamen zich juist voor hun familiesituatie. Soms zonderen ze zich af of komen ze in een isolatie terecht. Veel kinderen willen op school juist niet over de thuissituatie praten, omdat dat nog het enige is wat ‘normaal’ is, en dat koesteren ze.
Copingstrategieën
Kinderen hanteren vaak verschillende copingstijlen. De een is erg aanhankelijk, de ander reageert boos of agressief, duwt gevoelens weg of mijdt confrontatie. Sommige copingstijlen zijn helpend, anderen zijn dat minder. Natuurlijk is het prettig om de helpende strategieën te kunnen leren toepassen, maar het helpt vaak niet om dit te veroordelen en abrupt te willen veranderen. Beide stijlen hebben nut, maar begeleiding hierbij kan een grote en belangrijke rol spelen.
Psychosociale gevolgen
Tijdens, maar ook na, de ziekte van een broer of zus kunnen kinderen last hebben van allerlei klachten. Problemen met slapen, angstgevoelens of angstige dromen, stemmingswisselingen of boze buien, concentratieverlies op school, maar ook lichamelijke klachten. Soms is er een teruggang in de ontwikkeling van het kind waarneembaar, zoals bedplassen. Het is daarom belangrijk om aandacht te hebben voor de psychosociale gevolgen. Voor professionele begeleiding van je kind kun je terecht bij Sabina Krijger van De Kinderhoeksteen. Met haar brede ervaring en kennis vormt zij het gidslicht dat jouw kind door de duisternis leidt.
Specialisten in jouw buurt
-
Op een of meer momenten in ons leven ervaren we allemaal een soort verlies. Het kan het verlies van een relatie zijn als gevolg van een relatiebreuk of scheiding, van een baan of bedrijf, van een huisdier, van een geliefde, van gezondheid of het gevoel van veiligheid na een traumatische gebeurtenis. Wat de tragedie ook is, de natuurlijke reactie is om te rouwen. -
Rouwen is iets dat meeslepend kan zijn, en het is belangrijk om te begrijpen dat je hier de tijd voor moet nemen. Het is net zo belangrijk om te onthouden dat rouw niet eeuwig hoef te duren en je na verloop van tijd zal leren omgaan met verdriet. Een van de moeilijkste ervaringen in het leven is het verlies van een dierbare of een geliefde. -
Een goede uitvaart kan helpen om afscheid te nemen en je verlies te verwerken. -
Samen een dierbare herdenken kan zó belangrijk zijn. Vorig jaar leidde dat weleens tot ingrijpende beslissingen. Zo ging vroeg op een ochtend in november mijn telefoon. -
Na de uitvaart is de periode van rouw eigenlijk pas net begonnen. Het verlies is nog heel recent. -
Je wist dat het moment een keer zou komen, maar nu het er is bijt het nog meer dan verwacht. Na het verlies voelde je jezelf verbonden met iedereen om je heen. Op den duur had je alleen het idee dat je contacten steeds meer afstand begonnen te nemen. Tot het voelde alsof je jouw verdriet alleen nog kon voelen wanneer je alleen was. -
Eigenlijk wil je dat kinderen zo min mogelijk met de dood te maken hebben. Toch krijgen mensen regelmatig op jonge leeftijd al te maken met de dood. Soms een ver familielid, soms iemand die heel dichtbij staat. -
Een jong gezin in de bloei van hun leven heeft net hun tweede kind gekregen, maar ze zitten op een donkere wolk. Wat een fijne tijd moet zijn met elkaar als jong gezin, is nu elke dag weer een gevecht en een grote uitdaging. -
Er waren eens drie bomen. Tijdens een harde storm verloren ze alle drie een tak waarvan ze erg hielden. -
Een verlies is altijd ingrijpend. Op het moment zelf, waarop schok en onbegrip de boventoon kunnen voeren. Maar zeker ook achteraf: waarna een vaak lang verwerkingsproces van rouw en verlies begint.