Verdergaan na rouw: hoe laat je oude gevoelens los?
Verlies is onvermijdelijk in het leven. We krijgen er allemaal op een gegeven moment mee te maken. Iets waaraan we ons zo hebben gehecht, dat het afscheid zwaar valt. Dat kan een persoon zijn van wie we zielsveel houden, maar ook het verlies van bijvoorbeeld een baan valt daaronder. Je kunt zelfs in een rouwproces belanden nadat je door ziekte of een ongeluk bepaalde dingen niet meer kunt.
(Door)voelen en verwerken
Om verlies een plek te kunnen geven, is tijd nodig. Er komen allerlei overweldigende gevoelens naar boven die je misschien nog niet eerder hebt meegemaakt. Je kunt niet verwachten dat je van de een op de andere dag de draad oppakt en verdergaat met je leven. Gun jezelf daarom de tijd die je nodig hebt om deze gevoelens te (door)voelen en verwerken.
Rouwproces
Rouwen doet iedereen op zijn eigen manier. Er kunnen verschillende rouwreacties optreden, zoals ongeloof en shock, ontkenning, huilbuien en slapeloze nachten. Gevoelens en gedachten kunnen nogal overweldigend zijn en zorgen voor wanhoop, machteloosheid, eenzaamheid, bitterheid, angstige gedachten en zelfs stemmingswisselingen. Hoewel vaak wordt gesproken over de verschillende fasen van het rouwproces, doorloopt iedereen dit proces op een andere manier en in een andere volgorde.
Problematische rouwverwerking
Oude, onverwerkte gevoelens kunnen je in de weg zitten, waardoor je paniekaanvallen, slapeloosheid, stress of relatieproblemen kunt ontwikkelen. Je merkt bijvoorbeeld dat je angstiger bent geworden en dat onopgeloste emoties zoals boosheid, verdriet of woede er op de verkeerde momenten uitkomen. In dit geval is er meestal sprake van problematische rouwverwerking of een rouwproces dat langer duurt. Hoe meer je de emotie mijdt, hoe langer de verwerking zal duren. Het is dus van belang de emoties niet uit de weg te gaan. Voor sommige mensen is dit heel moeilijk. Ze sluiten zich af van pijn en verdriet door afleiding te zoeken en herinneringen te vermijden.
Vastzittende gevoelens
Voor de een is het moeilijker om oude gevoelens te verwerken en los te laten dan de ander. Zo kan het zijn dat je je verzet tegen gevoelens die opkomen en deze niet durft toe te laten of te uiten. Of je zit te veel in je hoofd, waardoor het rouwproces ergens stagneert. Je gevoelens komen vast te zitten, waardoor je niet tot acceptatie van de situatie komt. Uit zelfbescherming weiger je bijvoorbeeld om de realiteit onder ogen te zien, waardoor je werkelijke gevoelens geblokkeerd raken.
Verdergaan na rouw valt niet mee
Loslaten
Het verwerkingsproces bij rouw bestaat uit emoties toelaten, voelen en weer loslaten. Loslaten kan alleen door de pijn en het verdriet aan te gaan en er te laten zijn. Telkens als je een pijnlijke, maar ook als je een mooie herinnering tegenkomt, roept dat een emotionele reactie op. De manier om deze reactie minder intens te laten zijn, is door de emoties die daarmee gepaard gaan toe te laten. Alleen door het verlies stukje bij beetje te laten doordringen, neemt het verdriet op den duur af.
Uiting van rouw
Laat het natuurlijke proces dus de vrije loop. Wees ervan bewust dat het rouwproces voor iedereen verschilt en ga op zoek naar een vorm van uiting die voor jou werkt. Misschien helpt het jou om erover te praten met anderen, herinneringen op te halen, foto’s te bekijken of te luisteren naar muziek, waardoor emoties naar boven komen. Voor sommigen kan het een houvast zijn om tradities in ere te houden, stil te staan bij belangrijke dagen en gebeurtenissen te herdenken. Anderen vinden troost in dingen opschrijven of creatief bezig zijn.
Over Petra Verweij
Het is begrijpelijk dat je soms wat begeleiding nodig hebt om weer verder te kunnen en oude gevoelens los te laten. Lukt het je niet goed om vat te krijgen op jouw emoties, het verlies te dragen en je aan te passen aan een leven met het verlies? Therapeut en coach Petra Verweij helpt je weer stappen te zetten en op weg te gaan naar een lichter leven.
Specialisten in jouw buurt
-
Op een of meer momenten in ons leven ervaren we allemaal een soort verlies. Het kan het verlies van een relatie zijn als gevolg van een relatiebreuk of scheiding, van een baan of bedrijf, van een huisdier, van een geliefde, van gezondheid of het gevoel van veiligheid na een traumatische gebeurtenis. Wat de tragedie ook is, de natuurlijke reactie is om te rouwen. -
Rouwen is iets dat meeslepend kan zijn, en het is belangrijk om te begrijpen dat je hier de tijd voor moet nemen. Het is net zo belangrijk om te onthouden dat rouw niet eeuwig hoef te duren en je na verloop van tijd zal leren omgaan met verdriet. Een van de moeilijkste ervaringen in het leven is het verlies van een dierbare of een geliefde. -
Een goede uitvaart kan helpen om afscheid te nemen en je verlies te verwerken. -
Samen een dierbare herdenken kan zó belangrijk zijn. Vorig jaar leidde dat weleens tot ingrijpende beslissingen. Zo ging vroeg op een ochtend in november mijn telefoon. -
Na de uitvaart is de periode van rouw eigenlijk pas net begonnen. Het verlies is nog heel recent. -
Je wist dat het moment een keer zou komen, maar nu het er is bijt het nog meer dan verwacht. Na het verlies voelde je jezelf verbonden met iedereen om je heen. Op den duur had je alleen het idee dat je contacten steeds meer afstand begonnen te nemen. Tot het voelde alsof je jouw verdriet alleen nog kon voelen wanneer je alleen was. -
Eigenlijk wil je dat kinderen zo min mogelijk met de dood te maken hebben. Toch krijgen mensen regelmatig op jonge leeftijd al te maken met de dood. Soms een ver familielid, soms iemand die heel dichtbij staat. -
Een jong gezin in de bloei van hun leven heeft net hun tweede kind gekregen, maar ze zitten op een donkere wolk. Wat een fijne tijd moet zijn met elkaar als jong gezin, is nu elke dag weer een gevecht en een grote uitdaging. -
Er waren eens drie bomen. Tijdens een harde storm verloren ze alle drie een tak waarvan ze erg hielden. -
Een verlies is altijd ingrijpend. Op het moment zelf, waarop schok en onbegrip de boventoon kunnen voeren. Maar zeker ook achteraf: waarna een vaak lang verwerkingsproces van rouw en verlies begint.