
Afscheid in een rode sari
Graag wil ik een persoonlijk verhaal met je delen over Mirjam. Mirjam was een vriendin van mij. Eigenlijk kun je haar wel ‘familie’ noemen. Ik groeide met haar op. Haar ouders en die van mij waren vrienden. Onze hele levens zijn met elkaar verbonden. Een aantal jaren geleden overleed Mirjam op 50-jarige leeftijd aan de gevolgen van borstkanker.
Voorgesprek
Mirjam volgde mijn leven, en natuurlijk mijn bedrijf, op de voet en wij hadden vele gesprekken over mijn bedrijf Betrokken Uitvaarten. Het was voor ons dan ook vanzelfsprekend dat ik de uitvaart van Mirjam zou regelen. Naast onze persoonlijke gesprekken hebben we een ‘officieel’ voorgesprek gevoerd, ongeveer anderhalf jaar voordat ze overleed. Met ons drieën, Mirjam, haar broer en ik, hebben we alle wensen uitgewerkt en op papier gezet. Haar wensen waren specifiek. En zo geschiedde…
Sari
In de woonkamer van Mirjam hing een rode sari, die dienst deed als gordijn. De sari had Mirjam zelf gekocht toen ze ooit voor een dienstreis in Bangladesh vertoefde. Hij moest na haar overlijden omgetoverd worden tot wade. Mirjam wilde daarnaast op een opbaarplank worden opgebaard en gecremeerd.
Opbaarplek
Op een dag liet Mirjams lichamelijke gezondheid het niet meer toe dat ze voor zichzelf kon zorgen. Ze verhuisde naar het Jacobs Hospice in Den Haag. Meer dan 25 jaar lang had ze met heel veel plezier in haar huis gewoond, maar vanaf dat moment richtte ze haar blik op wat toen nodig was. Het was goed zo. Ik zat aan haar bed en we bespraken wat een goede opbaarplek zou zijn. De keuze viel op de serre van mijn broer.
Haar wensen waren specifiek. En zo geschiedde…
Tedere momenten
Mirjams toestand verslechterde heel snel. We besloten bij haar te gaan waken: haar broer, mijn broer, mijn zus, een vriendin en ik. Met ons vijven omringden we haar continu, knuffelden haar en hielden haar hand vast. Na een paar dagen, toen we allemaal om haar bed dwarrelden en net verse koffie en thee hadden gekregen van een hospice-medewerker en allemaal bij haar een kop wilde drinken, lichtte ze haar hand op en maakte lome zwaaiende bewegingen. De sfeer in de kamer veranderde binnen een seconde. We pakten haar allemaal beet en huilend begeleidden we haar op haar laatste tedere momenten hier op aarde.
Wade
Samen met mijn zus kleedden we Mirjam aan in haar zelf uitgezochte kleding. Mirjam bleef in het hospice tot de volgende dag. Zo hadden wij tijd om de serre van mijn broer en de wade klaar te maken. We knipten de sari in tweeën en naaiden de lange zijde aan elkaar om een lap van 2 bij 3 meter te krijgen. We legden Mirjam de volgende dag in haar rode wade, in de serre. Het was ontzettend mooi. Sprookjesachtig sereen.
Afscheid
De avond voor het afscheid sloten wij de wade met elkaar. De afscheidsbijeenkomst hielden we ook in het huis van mijn broer. Met vijftig man, intiem zittend op banken en kussens, stilletjes luisterend naar live-muziek en alles wat bij een afscheid hoort. Daarna borrelden we in de serre met Mirjam in de rode wade in ons midden. ‘s Avonds brachten we haar weg. Met Mirjam in mijn auto reden we in stoet over de boulevard naar het crematorium. Met ons vijven brachten we haar naar de oven en hielden we onze Mir, in haar rode wade, met onze ogen vast totdat de deur van de oven sloot.
-
We verzekeren ons voor van alles en nog wat en over de ene verzekering denken we liever net wat langer na dan de andere. Toch denken en praten we liever nog niet altijd over een uitvaartverzekering. Ook al praten we er niet veel over, zo’n 70 procent van de Nederlanders heeft een uitvaartverzekering afgesloten.
-
Als afscheidsfotograaf kan ik jou heel goed vertellen waarom je als nabestaande een afscheid moet laten vastleggen, maar het is nog beter als je hoort wat andere nabestaanden hiervan vinden. De mensen die al eerder de keuze hebben moeten maken om het afscheid van hun dierbare te laten fotograferen. Want dat is het natuurlijk. Al krijg ik ook wel eens de vraag waarom je zoiets triests zou laten fotograferen.
-
Hoe vaak beginnen we in ons leven niet aan iets nieuws? We willen allemaal weleens iets anders of zijn toe aan iets nieuws. Soms is die drang zó sterk dat er echt iets móét veranderen en er een frisse wind door je leven moet waaien, omdat het plezier of de passie uit je leven verdwenen is.
-
Op een zonovergoten, windstille middag draait mijn collega Rep de zilvergrijze rouwauto de parkeerplaats op achter de school.
-
Ria overleed 14 weken na de diagnose ‘alvleesklierkanker’. Zij was toen 71 jaar en zelf een half jaar weduwe van haar Leo. De diagnose kwam als een mokerslag aan, maar sloeg haar niet uit het veld.
-
Je bent een naaste verloren en zij, of jullie, hebben gekozen voor een natuurbegraafplaats. Een mooie plek om begraven te worden en een plek waar je de overledene ook nog vaak kunt bezoeken. Met de jaargetijden zal de omgeving rondom het graf veranderen.
-
Zachte pianoklanken komen me tegemoet wanneer ik naar de woonkamer loop. Als ik binnenkom, sterven de laatste klanken weg. Ze staat op en geeft me een hand.
-
Wat beweegt iemand om een andere carrièrerichting in te slaan en uitvaartondernemer te worden?
-
Samen een dierbare herdenken kan zó belangrijk zijn. Vorig jaar leidde dat weleens tot ingrijpende beslissingen. Zo ging vroeg op een ochtend in november mijn telefoon.
-
Om er zeker van te zijn dat je later de uitvaart krijgt die je wenst, is het goed om een verzekering af te sluiten. Een uitvaartverzekering zorgt er ook voor dat je nabestaanden zo min mogelijk omkijken hebben naar het regelen van de begrafenis of crematie. Het is voor hen al moeilijk genoeg om een familielid of partner te verliezen.