Afscheid in een rode sari
Graag wil ik een persoonlijk verhaal met je delen over Mirjam. Mirjam was een vriendin van mij. Eigenlijk kun je haar wel ‘familie’ noemen. Ik groeide met haar op. Haar ouders en die van mij waren vrienden. Onze hele levens zijn met elkaar verbonden. Een aantal jaren geleden overleed Mirjam op 50-jarige leeftijd aan de gevolgen van borstkanker.
Voorgesprek
Mirjam volgde mijn leven, en natuurlijk mijn bedrijf, op de voet en wij hadden vele gesprekken over mijn bedrijf Betrokken Uitvaarten. Het was voor ons dan ook vanzelfsprekend dat ik de uitvaart van Mirjam zou regelen. Naast onze persoonlijke gesprekken hebben we een ‘officieel’ voorgesprek gevoerd, ongeveer anderhalf jaar voordat ze overleed. Met ons drieën, Mirjam, haar broer en ik, hebben we alle wensen uitgewerkt en op papier gezet. Haar wensen waren specifiek. En zo geschiedde…
Sari
In de woonkamer van Mirjam hing een rode sari, die dienst deed als gordijn. De sari had Mirjam zelf gekocht toen ze ooit voor een dienstreis in Bangladesh vertoefde. Hij moest na haar overlijden omgetoverd worden tot wade. Mirjam wilde daarnaast op een opbaarplank worden opgebaard en gecremeerd.
Opbaarplek
Op een dag liet Mirjams lichamelijke gezondheid het niet meer toe dat ze voor zichzelf kon zorgen. Ze verhuisde naar het Jacobs Hospice in Den Haag. Meer dan 25 jaar lang had ze met heel veel plezier in haar huis gewoond, maar vanaf dat moment richtte ze haar blik op wat toen nodig was. Het was goed zo. Ik zat aan haar bed en we bespraken wat een goede opbaarplek zou zijn. De keuze viel op de serre van mijn broer.
Haar wensen waren specifiek. En zo geschiedde…
Tedere momenten
Mirjams toestand verslechterde heel snel. We besloten bij haar te gaan waken: haar broer, mijn broer, mijn zus, een vriendin en ik. Met ons vijven omringden we haar continu, knuffelden haar en hielden haar hand vast. Na een paar dagen, toen we allemaal om haar bed dwarrelden en net verse koffie en thee hadden gekregen van een hospice-medewerker en allemaal bij haar een kop wilde drinken, lichtte ze haar hand op en maakte lome zwaaiende bewegingen. De sfeer in de kamer veranderde binnen een seconde. We pakten haar allemaal beet en huilend begeleidden we haar op haar laatste tedere momenten hier op aarde.
Wade
Samen met mijn zus kleedden we Mirjam aan in haar zelf uitgezochte kleding. Mirjam bleef in het hospice tot de volgende dag. Zo hadden wij tijd om de serre van mijn broer en de wade klaar te maken. We knipten de sari in tweeën en naaiden de lange zijde aan elkaar om een lap van 2 bij 3 meter te krijgen. We legden Mirjam de volgende dag in haar rode wade, in de serre. Het was ontzettend mooi. Sprookjesachtig sereen.
Afscheid
De avond voor het afscheid sloten wij de wade met elkaar. De afscheidsbijeenkomst hielden we ook in het huis van mijn broer. Met vijftig man, intiem zittend op banken en kussens, stilletjes luisterend naar live-muziek en alles wat bij een afscheid hoort. Daarna borrelden we in de serre met Mirjam in de rode wade in ons midden. ‘s Avonds brachten we haar weg. Met Mirjam in mijn auto reden we in stoet over de boulevard naar het crematorium. Met ons vijven brachten we haar naar de oven en hielden we onze Mir, in haar rode wade, met onze ogen vast totdat de deur van de oven sloot.
Specialisten in jouw buurt
-
Als je jong bent, denk je meestal niet veel na over de dag waarop je je laatste adem uitblaast. Voor de meeste mensen is het opbouwen van hun leven een grotere prioriteit dan het afbouwen ervan. Dat is volkomen logisch, maar toch is het verstandig om eens te kijken of je je zaken goed geregeld hebt. -
De dood is onlosmakelijk verbonden met het leven, maar we denken er liever niet te veel over na. We schuiven dat onderwerp meestal ver voor ons uit. -
Wanneer het einde van het leven nadert, kunnen gedachten over de eigen uitvaart naar de oppervlakte komen. Hoewel dit onderwerp voor velen gevoelig is, is het van groot belang om uw wensen duidelijk vast te leggen en te bespreken met uw naasten. -
We verzekeren ons voor van alles en nog wat en over de ene verzekering denken we liever net wat langer na dan de andere. Toch denken en praten we liever nog niet altijd over een uitvaartverzekering. Ook al praten we er niet veel over, zo’n 70 procent van de Nederlanders heeft een uitvaartverzekering afgesloten. -
Heb jij weleens nagedacht over rouwvervoer? Meestal wordt een rouwauto gebruikt om de overledene naar de laatste rustplaats te vervoeren, maar er zijn nog zoveel meer mogelijkheden. -
Een groene uitvaart: waarom zou je daar, wanneer je altijd milieubewust leeft en duurzame keuzes maakt, niet voor kiezen? Er zijn veel mogelijkheden om de impact van jouw afscheid op het milieu zo klein mogelijk te maken. -
Ooit heb je er eentje afgesloten: een uitvaartverzekering. Maar weet je eigenlijk (nog) wel voor welke soort verzekering je hebt gekozen? -
Ieder mens is uniek en waarom zou iedere uitvaart daarom ook niet uniek zijn? Waar vroeger ‘standaard’ nog de norm was, mag een uitvaart nu bijzonder zijn. Passend bij de persoon die is overleden. -
Als afscheidsfotograaf kan ik jou heel goed vertellen waarom je als nabestaande een afscheid moet laten vastleggen, maar het is nog beter als je hoort wat andere nabestaanden hiervan vinden. De mensen die al eerder de keuze hebben moeten maken om het afscheid van hun dierbare te laten fotograferen. Want dat is het natuurlijk. Al krijg ik ook wel eens de vraag waarom je zoiets triests zou laten fotograferen. -
Kinderen en rouw. Dat zijn twee begrippen die je het liefst niet naast elkaar ziet staan. Kinderen zouden een onbezorgde jeugd moeten hebben en daar hoort de dood, en dus ook rouw, niet in thuis.