De uitvaart van Riet
Afgelopen december belde Gerry, de oudste van drie zussen, mij in het midden van de nacht op. Haar moeder Riet was zojuist overleden. Ze kende mij omdat ik een aantal jaren geleden de uitvaart van haar zwager Gerrit had begeleid. De schouwarts was net geweest, maar omdat iedereen er behoorlijk doorheen zat, spraken we de volgende ochtend om 10.00 uur af.
Een hecht gezin
Riet woonde in een verpleeghuis. Ik kwam om 10.00 uur het gezellige appartement van haar binnen. Gezellig; niet per se om hoe het er was ingericht, maar de aanwezigheid van een hecht gezin, met aanhang en kleinkinderen, die iets maakten van niets, bepaalde de sfeer. De drie zussen kwamen dagelijks bij hun moeder. Ze waren enerzijds verdrietig, anderzijds waren ze blij voor hun moeder dat die laatste, voor haar zo zware, weken voorbij waren.
Pacemaker
Al snel werd duidelijk, dat de zussen zoveel mogelijk zelf wilden doen, net als toendertijd bij Gerrit. Dus gingen we aan de slag. De zussen wasten hun moeder liefdevol van top tot teen, met warm water en haar eigen zeep. Daarna droogde ze haar af en kleedde haar in zorgvuldig uitgekozen kleding. Voordat we haar een blouse aantrokken, moest ik de pacemaker verwijderen. Riet zou worden gecremeerd en een pacemaker kan in de oven ontploffen en zo flinke schade aanrichten. Een pacemaker moet daarom bij een crematie altijd worden verwijderd.
De pacemaker weghalen
Ik legde de zussen uit wat ik zou gaan doen. De pacemaker ligt dicht onder de huid. Je kunt hem van de buitenzijde gemakkelijk zien en voelen liggen. Ik maak met een scalpel een sneetje door de huid en het vetweefsel heen. Hierbij is meestal geen sprake van bloedverlies. Om de pacemaker heeft zich een vlies gevormd. Dit vlies is heel stevig en taai. Daar snijd ik vervolgens ook doorheen en dan kan je de pacemaker uit het vliesje naar buiten wippen. Met een geïsoleerd tangetje om elektriciteitsdraad door te knippen, knip je dan de draden die vanuit de pacemaker naar het hart lopen door. Daarna hecht je het sneetje en behandel je het verder als een wond.
‘Het is gek, maar het leek net of ik mijn moeder weer terugkreeg’
Niet eng of geheimzinnig
Toen ik dat had uitgelegd, zeiden de zussen, dat ze dat eigenlijk wel wilden zien. We dekten de huid rondom af met handdoeken en ik ging aan de slag, met 3 nieuwsgierige koppies die meekeken. Toen de pacemaker eruit was, namen ze hem in ontvangst en ik hechtte de wond. Er was niets engs, raars of geheimzinnigs aan. Het was wat het was.
‘Mijn moeder weer terug’
We kleedden Riet verder aan en legden haar samen vanuit het bed op een opbaarplank en die zetten we weer samen op een koeling. De dochters dekten haar toe met een mooie sprei. Riet leek te glunderen, en de zussen keken trots naar hun moeder. Later zei Gerry: ‘Het is gek, maar het leek net of ik mijn moeder weer terugkreeg.’
-
De dood is onlosmakelijk verbonden met het leven, maar we denken er liever niet te veel over na. We schuiven dat onderwerp meestal ver voor ons uit.
-
Wanneer het einde van het leven nadert, kunnen gedachten over de eigen uitvaart naar de oppervlakte komen. Hoewel dit onderwerp voor velen gevoelig is, is het van groot belang om uw wensen duidelijk vast te leggen en te bespreken met uw naasten.
-
We verzekeren ons voor van alles en nog wat en over de ene verzekering denken we liever net wat langer na dan de andere. Toch denken en praten we liever nog niet altijd over een uitvaartverzekering. Ook al praten we er niet veel over, zo’n 70 procent van de Nederlanders heeft een uitvaartverzekering afgesloten.
-
Heb jij weleens nagedacht over rouwvervoer? Meestal wordt een rouwauto gebruikt om de overledene naar de laatste rustplaats te vervoeren, maar er zijn nog zoveel meer mogelijkheden.
-
Een groene uitvaart: waarom zou je daar, wanneer je altijd milieubewust leeft en duurzame keuzes maakt, niet voor kiezen? Er zijn veel mogelijkheden om de impact van jouw afscheid op het milieu zo klein mogelijk te maken.
-
Ooit heb je er eentje afgesloten: een uitvaartverzekering. Maar weet je eigenlijk (nog) wel voor welke soort verzekering je hebt gekozen?
-
Ieder mens is uniek en waarom zou iedere uitvaart daarom ook niet uniek zijn? Waar vroeger ‘standaard’ nog de norm was, mag een uitvaart nu bijzonder zijn. Passend bij de persoon die is overleden.
-
Als afscheidsfotograaf kan ik jou heel goed vertellen waarom je als nabestaande een afscheid moet laten vastleggen, maar het is nog beter als je hoort wat andere nabestaanden hiervan vinden. De mensen die al eerder de keuze hebben moeten maken om het afscheid van hun dierbare te laten fotograferen. Want dat is het natuurlijk. Al krijg ik ook wel eens de vraag waarom je zoiets triests zou laten fotograferen.
-
Kinderen en rouw. Dat zijn twee begrippen die je het liefst niet naast elkaar ziet staan. Kinderen zouden een onbezorgde jeugd moeten hebben en daar hoort de dood, en dus ook rouw, niet in thuis.
-
Hoe vaak beginnen we in ons leven niet aan iets nieuws? We willen allemaal weleens iets anders of zijn toe aan iets nieuws. Soms is die drang zó sterk dat er echt iets móét veranderen en er een frisse wind door je leven moet waaien, omdat het plezier of de passie uit je leven verdwenen is.