zwangerschap

De rol van de vader tijdens zwangerschap en bevalling

Een kind krijgen is een van de ingrijpendste gebeurtenissen in iemands leven. Of je nu vader of moeder wordt, je leven staat op zijn kop. Toen Floris vader zou worden was dat natuurlijk ook het geval. Maar ook merkte hij dat hij als man anders benaderd werd dan zijn vrouw. ‘Dat begon vrij snel. Toen we deelden dat we een kind gingen kregen, werd ik bijvoorbeeld nauwelijks gefeliciteerd, of slechts secundair. Ik ben heel erg voor gelijke rollen, fifty-fifty ouderschap. Maar vaak wordt dat door de buitenwereld nog niet zo benaderd.’

Goede medische zorg

‘Vooropgesteld vond ik de zorg in de periode van zwangerschap en bevalling erg goed, zeker ook voor mijn vrouw, en dat verdient ze natuurlijk ook’, vertelt Floris. ‘Het was in het geheel een heel prettige ervaring, op een paar uitzonderingen na. In ziekenhuis werd er voor ons allebei goed gezorgd en zeker op medisch gebied was alles echt super goed geregeld. Zo moesten we na geboorte nog twaalf uur blijven en mochten we gedurende die tijd gewoon bij ons kind blijven. Daar waren we ontzettend blij mee.’

Een optelsom

Maar hoewel Floris en zijn vrouw ontzettend tevreden waren met de medische zorg, vielen er wel zaken op in de benadering van de man. ‘Vaak waren dat kleine, subtiele dingen, maar het telt allemaal op. Zo hoorde ik van een vriend dat hij, wegens corona, buiten moest blijven tijdens de echo. Terwijl, het gaat hier om de fysieke gezondheid van je kind. Als je dan buiten op de stoep moet wachten, stuurt dat de boodschap dat je rol als vader minder groot of belangrijk is. Een ander, grappig voorbeeld was op de ochtend na de bevalling. Toen bleek dat in ons verzekeringspakket geen ontbijt voor mij was inbegrepen. Nu kan ik makkelijk naar de kantine lopen, maar het gaat hierbij om een gevoel van betrokkenheid.’

Mannen onderling

Ook bij mannen onderling kan er in dit opzicht nog veel verbeteren, geeft Floris aan. ‘Cultureel gezien valt er nog veel te winnen. Als mannen praten we, naar mijn idee, weinig over wat een geboorte met ons doet en waar we tegenaan lopen in de opvoeding en het gezinsleven. In die zin wordt onze rol ook door onszelf geminimaliseerd. Maar voor sommige mannen is het moeilijk en eng om er met vrienden of familie over te praten. Als er dan in de instituties ook geen aandacht voor is, is dat natuurlijk een gemiste kans. Vaders blijven dan de dienende rol vanaf de zijlijn innemen of in gedrukt worden.’

Vooropgesteld vond ik de zorg in de periode van zwangerschap en bevalling erg goed’

Aandacht voor mentale aspect

‘Mogelijk kan de aandacht voor het sociale en mentale vlak ook beter voor vrouwen, maar uit ervaring kan ik zeggen dat mannen niet tot nauwelijks worden begeleid. De man kan weliswaar de verwachte rol innemen als ondersteuner van de vrouw, maar er is geen geïnstitutionaliseerde mentale en sociale begeleiding voor zijn eigen nieuwe rol als vader en man van een zwangere vrouw. Met vragen als ‘wat wordt er van je als man verwacht, hoe voelt het voor jou, wat verandert er voor jou, waar moet je in je relatie rekening mee houden?’ kunnen zij nergens terecht. Ik kan mij goed voorstellen dat er mannen zijn die daardoor gemakkelijk kunnen denken dat zij hierin kennelijk niet veel hebben toe te voegen en hun vrouw de kar trekt. Dat is jammer, want die behoefte om mee te doen is er eigenlijk wel. De meeste vaders willen graag onderdeel uitmaken van de opvoeding en niet het sulletje zijn dat niet weet wat er moet gebeuren of waar de flesjes liggen.’

Ruimte voor vaders

Door de biologische connectie van de vrouw met het kind en de extra benodigde aandacht voor de gezondheid van de vrouw, staan mannen qua connectie en aandacht vaak al met 2-0 achter in hun gelijkwaardige rol voordat het kind er überhaupt is. En dat zet vervolgens door. ‘Iets als papadag is natuurlijk een aardig concept, maar het betekent ook een beetje dat de andere zes dagen van de vrouw zijn’, licht Floris dat verder toe. ‘We zitten in een overgangstijd van vaders als kostwinner en huismoeders naar ouders die beide evenveel doen. Over een aantal jaar moet dat gewoon geregeld zijn. Maar de ruimte voor vaders om mee te doen moet dan wel gecreëerd worden. Zo is recht op vijf weken verlof mooi, maar als de norm daar niet naar is, zullen veel vaders snel weer aan het werk gaan. En dat terwijl na vijf dagen de kraamhulp weg is en je vrouw fysiek nog steun nodig heeft. Echte gelijkwaardigheid in ouderschap betekent dat beide ouders toegang hebben tot geïnstitutionaliseerde begeleiding en ondersteuning, zeker ook op sociaal en emotioneel vlak.’

Datum: 30 oktober 2020