Een ernstig zieke ouder: geef rouw en verlies een plekje

Je kind groeide op in relatieve zorgeloosheid, was vrolijk en had altijd een brede lach op zijn gezicht. Maar na het doormaken van een lastige, verdrietige en stressvolle periode waarin één van zijn ouders ernstig ziek werd, is hij zichzelf niet meer. Zijn brede glimlach heeft plaatsgemaakt voor een verdrietige gezichtsuitdrukking, en hij wil vaak het liefst alleen zijn in zijn eigen kamer. Als ouders wil je niets liever dan je kind beschermen voor het verdriet en de pijn. Hoe kun je dit doen?

1 op de 4 heeft een (ernstig) zieke ouder

Wist je dat maar liefst 1 op de 4 kinderen in Nederland een ouder heeft die langdurig ziek is? Dit kan bijvoorbeeld gaan om een (chronische) psychische aandoening, zoals een depressie. Ook ernstige lichamelijke (chronische) ziekten bij ouders komen helaas vaak voor, zoals kanker. Als één van de ouders langdurig ziek is, heeft dat veel impact op het gezin en op het welzijn van de kinderen. Kinderen kunnen zich bijvoorbeeld zorgen gaan maken over de gezondheid van hun ouder, en komen daardoor misschien ook minder toe aan ontspanning en leuke dingen doen met hun leeftijdsgenootjes. Door het zich zorgen maken en het gebrek aan ontspanning, kunnen zij stressklachten of gedragsproblemen krijgen. Je kind gaat zich bijvoorbeeld terugtrekken en zichzelf isoleren, of hij gaat lastig gedrag vertonen.

Kinderen zijn veerkrachtig

Als een dierbare ernstig ziek is en overlijdt, dan doet dat pijn. Het kost veel tijd, maar ook kracht en moed om het verlies van iemand waarvan je houdt te verwerken. Iedereen doet dit op zijn eigen manier, in kleine stapjes. Voor kinderen is het lastig om met deze gevoelens van rouw en verlies om te gaan. Zij kunnen hun verdriet vaak niet onder woorden brengen omdat zij het niet kunnen bevatten. Vaak laten zij hun verdriet zien in hun gedrag. Omdat zij hun gevoelens minder goed onder controle hebben dan volwassenen, kunnen zij soms explosief reageren. Ook zijn er kinderen die juist helemaal in hun schulp kruipen, en niets laten merken van wat hen bezig houdt. Daarbij zijn kinderen erg veerkrachtig. Wat ik bijvoorbeeld vaak zie in mijn praktijk, is dat kinderen zich aanpassen aan hun rouwende ouders, en de andere gezinsleden liever niet belasten met hun emoties. Op die manier kan het proces van rouw als het ware worden ‘uitgesteld’, en worden de eigen emoties en gevoelens weggedrukt. Dit ‘uitstellen’ heeft een keerzijde: op een later moment kan je kind keihard worden ingehaald door al die lastige gevoelens, en in de problemen komen. Daarom is het zo belangrijk dat je kind op tijd terecht kan bij iemand met zijn verhaal.

Loopt je kind vast?

Er zijn een aantal signalen die duiden dat je kind vastloopt in het proces van verlies en rouw. Je kind heeft bijvoorbeeld…

…last van heftige emoties, zoals woede, angst en schuldgevoelens

…(leer)problemen op school

…last van bedplassen

…concentratieproblemen

…gedragsproblemen: hij is bijvoorbeeld erg lastig of trekt zich terug

Het is zo belangrijk dat je kind op tijd terecht kan bij iemand met zijn verhaal

Hulp van de kindercoach

Als rouw- en verliesbegeleider help ik onder andere kinderen waarvan één van de ouders ernstig ziek is. Ik leer hen omgaan met de hevige emoties die bij een (ongeneeslijke) zieke ouder naar boven komen. Als ervaringsdeskundige weet ik hoe fijn het voor je kind is als hij kan praten met iemand die hij vertrouwd. Tijdens de begeleiding maak ik graag gebruik van spelmateriaal, gesprekken en andere creatieve uitingsvormen. Hierbij gaat er veel aandacht uit naar de kwaliteiten van je kind. Een voorbeeld van een creatieve werkvorm is POP-talk, waarbij ik met Playmobilpoppetjes in beeld breng wat er speelt. Je kind wordt zo spelenderwijs uitgenodigd om zijn gevoelens, belevenissen en emoties te delen. Dit helpt hem in zijn verwerkingsproces.

Ook voor jou

Niet alleen je kind kan vastlopen in het verwerkproces. Als ouders is het natuurlijk ook lastig om je kind te zien worstelen met verdriet. Terwijl je zelf bezig bent met je eigen emoties een plek te geven, heeft je kind ook steun nodig bij het rouwen. Misschien worstel je met vragen als ‘Hoe vertel ik mijn kind dat …?’ of ‘Hoe kan ik mijn kinderen betrekken bij een afscheid?’. Het inschakelen van een rouw- of verliesbegeleider kan de uitkomst zijn. Samen geven jullie het verdriet stap voor een stap een plekje, zodat jullie de draad weer kunnen oppakken. Niet alleen kunnen er overigens gesprekken met het kind gevoerd worden, maar ook met (één van) de ouders.

Voor jou en je gezin

Graag begeleid ik jou en je kind bij het zo goed mogelijk omgaan met het verdriet, wat al dan niet zichtbaar aanwezig is. Naast gezinnen waarin een ernstig ziekte voorkomt, coach ik ook kinderen én hun ouders met hulpvragen op het gebied van bijvoorbeeld faalangst, echtscheidingssituaties, traumaverwerking, leerproblemen, gedragsproblemen, pesten en slaapproblemen. Wat kan ik voor jou en je gezin betekenen? Graag maak ik eerst kennis in een vrijblijvend ontmoetingsgesprek, waarin we de situatie bespreken. Aan de hand daarvan stellen we vervolgens doelen op, zodat je kind en je gezin weer de goede richting in worden geholpen.

Datum: 22 mei 2019