Rouw bij kinderen
Als ‘rouw’ voor jou als volwassene al zo’n moeilijke fase is, hoe moet het dan wel niet voor een kind zijn? Jij kunt bepaalde gevoelens en emoties nog enigszins plaatsen. Voor jou zijn veel processen logisch en je kunt het rationeel benaderen, maar voor een kind is dat anders. In zijn angst of boosheid kan het dingen zelf gaan invullen en daardoor gedragsproblemen krijgen of juist heel stil worden. Omdat jij zelf ook met je eigen verdriet zit, valt het niet altijd mee om je kind goed op te vangen. Schakel daarom tijdig professionele hulp in.
Kinderverpleegkundige
Ik ben van huis uit kinderverpleegkundige en altijd werkzaam geweest in de palliatieve en terminale zorg. Daarin miste ik vooral de tijd om voldoende begeleiding te bieden richting de ouders en het kind. Dat werd alleen maar erger naarmate het klimaat in de zorg veranderde en de tijd die je aan een patiëntje kon en mocht besteden voornamelijk werd afgemeten aan de duur van de verpleegkundige handelingen die je bij het kind moest verrichten. Dat voelde niet oké en vond ik erg lastig. Het heeft me getriggerd om de opleiding ‘Rouw en Verlies’ te volgen en mijn eigen praktijk te openen, omdat ik merkte dat er wel enorme behoefte aan deze begeleiding is.
Rouw- en verliesbegeleiding
Nog één dag per week werk ik als kinderverpleegkundige aan huis en verder bied ik rouw- en verliesbegeleiding vanuit mijn eigen bedrijf. Daarbij kan het gaan om verschillende situaties. Wanneer er ziekte in het gezin is kunnen kinderen gedragsproblemen vertonen, omdat ze vaak niet weten wat er aan de hand is of wat er gebeurt. Kinderen voelen heel veel, maar kunnen dat nog niet plaatsen of begrijpen. Ik ga op een speelse en creatieve manier met het kind aan de slag. Door middel van ‘poptalk’, tekenen, rollenspel of het spelen met het eigen speelgoed probeer ik de onderliggende boodschap bloot te leggen die het kind in het spel laat zien. Op die manier probeer ik een vertrouwensband op te bouwen met het kind, maar uiteraard ook met de ouders.
Is jouw kind in rouw door een verdrietige gebeurtenis?
Puur en onbevangen
Kinderen zijn echt nog zo puur en onbevangen. Ze pikken signalen van angst en onzekerheid op. Ze vangen altijd wel het één en ander op en de ‘gaten’ gaan ze zelf invullen. Tijdens het spel probeer ik die boven water te krijgen en er eerlijk antwoord op te geven.
Kistje knutselen
Wat voor zaken er zoal met een kind besproken worden? Dat is heel divers, maar het heeft natuurlijk wel vaak met de dood en verlies te maken. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met je wanneer je dood gaat? Het is wel eens voorgekomen dat ik samen met het kind een kistje heb geknutseld. Voor ouders kan dat best confronterend zijn, maar het kind kon er zijn verhaal in kwijt en daar ging het om.
Mooiste vorm van zorg
Ik kom niet alleen in de terminale fase, maar ook in de palliatieve fase, die soms wel jaren kan duren. Dat is de mooiste vorm van zorg, omdat je in het traject voor het sterven al zoveel kunt doen. Een kind met een spierziekte moet bijvoorbeeld iedere keer weer afscheid nemen van bepaalde functies of vaardigheden. Dat zijn langdurige processen waarbij je echt een band opbouwt en daardoor een stukje kwaliteit en rust kunt aanbieden. Als het moment dan daar is, dat het kind gaat overlijden, kun je zoveel meer begeleiding bieden doordat je al een band hebt opgebouwd. Dat is de essentieel in dit vak.
Kwaliteit bieden
Voor mezelf is het soms ook best heftig. Ik zorg er dan wel voor dat ik mijn eigen grenzen ken, maar soms komt het wel erg dichtbij en dan grijpt het me aan. Gelukkig kan ik het redelijk goed van me afschrijven. Het besef dat ik kwaliteit kan bieden, ook al kan ik de situatie niet veranderen, geeft met houvast. Dát is waar ik het voor doe en wat dit vak zo mooi maakt.
Sabina Krijger
Specialisten in jouw buurt
-
Op een of meer momenten in ons leven ervaren we allemaal een soort verlies. Het kan het verlies van een relatie zijn als gevolg van een relatiebreuk of scheiding, van een baan of bedrijf, van een huisdier, van een geliefde, van gezondheid of het gevoel van veiligheid na een traumatische gebeurtenis. Wat de tragedie ook is, de natuurlijke reactie is om te rouwen. -
Rouwen is iets dat meeslepend kan zijn, en het is belangrijk om te begrijpen dat je hier de tijd voor moet nemen. Het is net zo belangrijk om te onthouden dat rouw niet eeuwig hoef te duren en je na verloop van tijd zal leren omgaan met verdriet. Een van de moeilijkste ervaringen in het leven is het verlies van een dierbare of een geliefde. -
Een goede uitvaart kan helpen om afscheid te nemen en je verlies te verwerken. -
Samen een dierbare herdenken kan zó belangrijk zijn. Vorig jaar leidde dat weleens tot ingrijpende beslissingen. Zo ging vroeg op een ochtend in november mijn telefoon. -
Na de uitvaart is de periode van rouw eigenlijk pas net begonnen. Het verlies is nog heel recent. -
Je wist dat het moment een keer zou komen, maar nu het er is bijt het nog meer dan verwacht. Na het verlies voelde je jezelf verbonden met iedereen om je heen. Op den duur had je alleen het idee dat je contacten steeds meer afstand begonnen te nemen. Tot het voelde alsof je jouw verdriet alleen nog kon voelen wanneer je alleen was. -
Eigenlijk wil je dat kinderen zo min mogelijk met de dood te maken hebben. Toch krijgen mensen regelmatig op jonge leeftijd al te maken met de dood. Soms een ver familielid, soms iemand die heel dichtbij staat. -
Een jong gezin in de bloei van hun leven heeft net hun tweede kind gekregen, maar ze zitten op een donkere wolk. Wat een fijne tijd moet zijn met elkaar als jong gezin, is nu elke dag weer een gevecht en een grote uitdaging. -
Er waren eens drie bomen. Tijdens een harde storm verloren ze alle drie een tak waarvan ze erg hielden. -
Een verlies is altijd ingrijpend. Op het moment zelf, waarop schok en onbegrip de boventoon kunnen voeren. Maar zeker ook achteraf: waarna een vaak lang verwerkingsproces van rouw en verlies begint.