borstkanker

‘Opbouwen van het leven vertraagd door kanker’

In februari 2019 kreeg ik te horen dat ik borstkanker had, met uitzaaiingen naar m’n botten. Als je zoiets te horen krijgt, kloppen alle clichés: je wereld staat op z’n kop en je belandt in een rollercoaster. Van de ene op de andere dag ga je het hele traject aan behandelingen in en wordt er van alles aan en met je gedaan..

Aanvankelijk werd ik borstsparend geopereerd, maar er bleek toch een amputatie nodig, waarna ik een borstreconstructie kreeg. De laatste chemobehandeling was in juni 2019. In oktober heb ik mijn laatste bestraling gehad. Bij de eerste controlescan in januari 2020 bleek dat ik toch nieuwe uitzaaiingen had in mijn botten, ondanks dat de toenmalige uitzaaiingen stabiel waren. Toen ben ik andere medicatie gaan gebruiken en daarna is het bijna 2 jaar stabiel geweest.

Proces vertraagd

Ik kwam er pas een jaar na de eerste diagnose achter dat ik een ‘AYA’ ben; een ‘adolescent and young adult’. Dat is iemand die de diagnose ‘kanker’ krijgt op de leeftijd tussen de 18 en 39 jaar. Ik was 28 toen ik kanker kreeg. AYA’s lopen tegen andere dingen aan dan kankerpatiënten die in een andere levensfase zitten en hun leven op de rit hebben. Twintigers en dertigers zijn nog druk bezig om hun leven op te bouwen, met studie, werk, partner, een kinderwens, het kopen van een huis enzovoort. Kanker vertraagt dat hele proces. Nou had ik het geluk dat ik al een huis gekocht had, opleidingen afgerond had, een leuke baan had en een partner en een kind. Maar anderen hebben minder geluk en moeten alles nog opbouwen, en dat gaat een stuk moeizamer door het kankerproces waar ze doorheen moeten. Ik ben nu in de overgang, met alles wat daarbij hoort.

Energie- en concentratieverlies

De behandelingen tegen kanker hebben allerlei bijkomende effecten, zoals energie- en concentratieverlies. Dat zijn aspecten waar bijvoorbeeld in het onderwijs weinig rekening mee gehouden wordt. Opleidingen zijn toch vooral gericht op ‘gezonde’ mensen. Voor mij betekende het dat ik ben gestopt met mijn werk. Het lukt me nog wel om te functioneren in de maatschappij, maar ik moet er wel veel meer moeite voor doen.

Lotgenotencontact

Omdat ik met allerlei vragen zat tijdens de behandelingen, ging ik hulp zoeken en kwam ik terecht bij het AYA Zorgnetwerk. Ik had vooral behoefte aan contact met lotgenoten, want die begrepen tenminste waar ik mee zat. Nu was ik zelf mondig genoeg om de juiste hulp te zoeken, maar ik kan me voorstellen dat andere AYA’s dat minder zijn.

Ambassadeur

Op een gegeven moment heb ik gereageerd op een oproep om als ervaringsdeskundige aan de slag te gaan, en later werd ik gevraagd om ambassadeur te worden bij de AYA Jong & Kanker Foundation, en daar heb ik direct ‘ja’ op gezegd. Inmiddels ben ik begonnen, en heb ik mijn ervaringen met kanker al gedeeld met studenten. Als ik met mijn kennis en ervaring meer bekendheid kan geven rond de specifieke problemen van AYA’s, is al deze ellende niet voor niets geweest.

Informatie

Gelukkig is er steeds meer aandacht voor in ziekenhuizen, maar het kan altijd beter. Als er alleen al vanaf de diagnose tegen een jonge kankerpatiënt wordt gezegd: ‘U bent nu AYA. Hier heeft u het webadres van het AYA Zorgnetwerk voor lotgenotencontact en u kunt daar veel informatie vinden over problemen waar u tegenaan kan gaan lopen doordat uw leven verandert’, is er al een hoop winst behaald.

Marloes Noordhoek (31 jaar)

Meer lezen over de ervaringen van Marloes? Volg haar op Instagram: aya_marloes

AYA’s lopen tegen andere dingen aan dan andere kankerpatiënten

‘Stilstaan bij wat de AYA nodig heeft’

Roos Los, als verpleegkundig specialist verbonden aan het Borstcentrum ZuidHollandZuid, herkent de problemen waar Marloes en andere AYA’s mee te maken hebben: ‘In ons centrum merken we een verschil in de problemen en zorgbehoeften waar jongeren en ouderen tegenaan lopen. Wat mij opgevallen is, is dat AYA’s na de diagnose met goede moed en vertrouwen de behandelingen ondergaan, maar dat ze, als de behandelingen zijn afgerond, pas merken hoe hun leven ontwricht is.’

Specifieke behoeften

Ook Chelsea Bödeker, als verpleegkundig specialist in opleiding verbonden aan het Borstcentrum ZuidHollandZuid, herkent dit: ‘Deze adolescenten en jongvolwassenen vormen een specifieke groep met specifieke behoeften. Ik merk dat zij gerichtere vragen hebben rond werk, studie en wonen, omdat zij vaak hierin nog aan het opbouwen zijn. Deze opbouw loopt vast door de behandelingen. Voor hun vrienden gaat het leven gewoon door, maar de AYA staat hierin stil. Wij nemen daarom de tijd om stil te staan bij wat de AYA nodig heeft en maken onzekerheden bespreekbaar. Hierin zoeken wij ook passende ondersteuning voor de gerichte vragen over bijvoorbeeld hypotheken, het voortzetten van studie en werk, en verzekeringen. Wij verwijzen dan door naar disciplines met expertise, zoals de medisch maatschappelijk werker.’

Leidraad

Roos: ‘Vanuit het AYA Zorgnetwerk is er sinds kort een leidraad voor de omgang met AYA’s, zodat we ze nóg beter kunnen helpen. Daar ben ik erg blij mee, want we kunnen nu niet alleen goede behandelingen bieden, maar ook betere begeleiding.’

Over Borstcentrum ZuidHollandZuid

Het Borstcentrum ZuidHollandZuid is een samenwerking tussen het Ikazia Ziekenhuis, Het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis, het Maasstad Ziekenhuis en het Spijkenisse Medisch Centrum. Kijk voor meer informatie op www.borstcentrumzuidhollandzuid.nl.

Datum: 12 oktober 2022