Gezonde borsten: dit moet je weten
De diagnose ‘borstkanker’ is een enorme klap, en borstkanker is ook nog eens de meest voorkomende kankersoort bij vrouwen tussen de 50 en 70 jaar. Hoe dit tij te keren?
Borsten
Ten eerste missen vrouwen belangrijke informatie. Als het om preventie gaat, kunnen we heel veel doen. Je hoeft namelijk niet ziek te zijn om beter te worden. Vrouwen moeten veel beter geïnformeerd worden over hoe zij hun borsten gezond kunnen houden. Monique Wanders leert vrouwen hoe ze zelf de gezondheid van hun borsten kunnen verbeteren. Ten tweede is het belangrijk dat vrouwen toegang krijgen tot een preventieve onderzoeksmethode, zoals thermografie.
Mammografie
‘Waarschijnlijk heb je net als zoveel andere vrouwen het idee dat mammografie de beste optie is om je borsten te laten onderzoeken om zo borstkanker te voorkomen’, geeft Monique aan. ‘Mammografie is een onderzoek waarbij een machine door middel van röntgenstraling een foto van je borsten maakt. Hierbij wordt gelet op veranderingen en onregelmatigheden in het weefsel en op tumoren.’
Niet preventief
‘Maar helaas: mammografie vindt pas in het vijftigste levensjaar plaats. Als er onregelmatigheden gevonden worden, dan zijn ze meestal al jaren in je lichaam aanwezig en kan alleen een arts er nog iets aan doen. Hierdoor is het geen vroeg onderzoek en helemaal niet preventief. Voor mammografie gaat de slogan ‘vroege detectie redt levens’ dus niet op. Wachten tot je vijftigste voordat je je borsten laat onderzoeken is ook niet verstandig.’
Wel preventief
‘Met thermografie kun je al vanaf je dertigste beginnen met borstonderzoek en wij leren je alles over zelfonderzoek én je krijgt leefstijladvies. Thermografie is een methode waarmee met een infraroodcamera aan de huid wordt gemeten hoe de temperaturen zijn. Er komt géén straling vrij en je borsten worden niet geplet tussen twee platen.’
Preventief onderzoek geeft je duidelijkheid over de gezondheid van je borsten.
Pijnloos
‘De thermograaf blijft op circa een meter afstand van je staan en maakt infraroodopnamen vanuit verschillende gezichtspunten. Daarom is thermografie zowel pijnloos als veilig en geschikt voor alle vrouwen, elke cupmaat en implantaten.’
Temperaturen
Monique vervolgt: ‘Thermografie geeft duidelijkheid over de gezondheid van je borsten. Van elk thermografisch onderzoek krijg je een persoonlijk rapport, opgesteld door een Physician. Hierin staat welk risico er eventueel te zien is in je borsten en wat je zelf kunt doen om deze warmte- en koudepatronen op te lossen. De belangrijkste indicator is de asymmetrie in de temperaturen: beide borsten moeten ongeveer dezelfde temperatuur hebben. Is het temperatuurverschil te groot? Dan is dat een reden tot zorg.’
Ken je lijf!
‘Veel vrouwen weten dat een afwijkend knobbeltje in je borst kan duiden op borstkanker. Maar andere symptomen zijn minder bekend. Daarom is het van belang dat je je lijf kent, en dan met name je borsten. Hoe voelen ze, en hoe zien ze eruit? Is je ene borst altijd al wat groter dan de ander? Is je rechter tepel altijd ingetrokken? Dan hoort dat bij jou.’
Borsten leren kennen
‘Wanneer je in een spiegel regelmatig en aandachtig naar je borsten kijkt, ontdek je een verandering op tijd. Veel van de afwijkingen kun je trouwens zien, maar niet altijd voelen. Zo zorgt klierweefsel ervoor dat het onder je huid vaak bobbelig aanvoelt, terwijl dit meestal normaal is. Ik adviseer je vooral goed en regelmatig te kijken en zo je eigen borsten goed te leren kennen, zodat je een afwijking snel opmerkt.’
Zelfonderzoek
‘Leg je linkerhand op je rechterborst en je rechterhand op je linkerborst. Je zoekt symmetrisch, op dezelfde manier, op de gelijke plaats in beide borsten tegelijk. Hierbij let je op verschillen; pijnlijke plekken en ongewone knobbeltjes, strengetjes en bultjes in en op de borst. Neem bij verschillen of veranderingen contact op met je huisarts.’
Specialisten in jouw buurt
-
Ze zijn gespannen, opgezet, doen zeer en soms zijn er zelfs wat verhardingen in te voelen. Pijnlijke borsten komen veel voor. Zo’n 70% van de vrouwen heeft er in haar leven weleens last van gehad. -
Je borsten voelen regelmatig gespannen aan. Ze doen ook zeer. Je bent er al eens mee naar de huisarts geweest, maar het is gelukkig niets kwaadaardigs. Het is wel een verschijnsel dat veel voorkomt. -
Jij hebt iets wonderlijks gedaan tijdens je zwangerschap. Met jouw lijf heb je een volledig mensje gegroeid. Voetjes, handjes en een minuscuul neusje: alles zit erop en eraan. -
Vrouwen vermijden het vaak nog om zelf hun borsten te onderzoeken. Dit gebeurt vaak uit angst knobbeltjes of andere onregelmatigheden te vinden, maar vaak is het een kwestie van er niet aan denken. -
Veel vrouwen die een borstamputatie hebben ondergaan (waarbij de tepel vaak wordt verwijderd), kiezen voor een borstreconstructie, al of niet met een prothese. Het silhouet van de borst is dan weliswaar weer intact, maar veel vrouwen zien het ontbreken van de tepel als een groot gemis. -
De overgang kan een hele happening zijn. Al op jongere leeftijd heb je wel een idee van wat het inhoudt, maar wanneer je er zelf mee te maken krijgt is het vaak toch anders. De opvliegers, hormonale schommelingen, onregelmatige menstruatie, van vrouw tot vrouw verschilt het waarmee je te maken krijgt. -
Iedere vrouw heeft eens in de zoveel tijd last van pijnlijke, gevoelige borsten. Meestal zien we dit als normaal, als iets dat erbij hoort. Het gaat vanzelf wel weer over. Bovendien is het niet een onderwerp waar vrouwen vaak over praten, behalve wanneer er sprake is van ziekte. -
Vaak sta je er niet bij stil, maar ook je borsten hebben een goede verzorging nodig om gezond te blijven. De term ‘borstgezondheid’ is misschien nog niet zo bekend bij iedereen, maar we ervaren als vrouw allemaal weleens het ongemak van pijnlijke borsten. Soms voor even, maar vaak ook voor een langere periode. -
Bij ongeveer een derde van de vrouwen met borstkanker is operatieve verwijdering van de borst de beste behandeling tegen de ziekte. Na de amputatie kan er meteen een begin gemaakt worden voor een reconstructie. -
Het wordt nooit meer zoals het was, maar over het algemeen zijn vrouwen heel blij met de reconstructie van hun borst.’ Aan het woord is plastisch chirurg Michiel Tellier. Wekelijks opereert hij samen met de oncologisch chirurg vrouwen met borstkanker.