Expeditie Supermarkt: wat ‘mag’ er in het mandje?
Met een beetje fantasie zou je de supermarkt als een oerwoud kunnen zien. Weliswaar wordt je bij binnenkomst verwelkomd door allerlei eetbare planten, eh, groente en fruit dat voor het grijpen ligt. Maar die locatie is tactisch gekozen. Even verderop liggen er namelijk allerlei giftige planten, pardon, ongezonde producten op de loer. Hijs jezelf in je Freek Vonk-outfit. Met deze tips & tricks zorg je dat die jungle en wildgroei aan producten in de supermarkt jouw vriend wordt in plaats van vijand!
Ga je mee op supermarktexpeditie?
Wanneer je oog in oog staat met die ongezonde producten moet je de strijd aangaan. Niet met een tijger die ineens uit de bosjes komt springen, of met een sluipschutter. Je gaat de strijd aan met jezelf en het stemmetje in je hoofd. ‘Maar ik heb ook al voor een zak worteltjes en komkommer gezorgd. Dan mag ik die zak chips en die chocoladereep nu toch ook wel?’ Maar het echte gevaar schuilt ‘m bovendien in het gegeven dat ongezond voedsel vaak een ‘schutkleur’ heeft. Met kreten als ‘0% suiker toegevoegd’ en ‘minder koolhydraten’ lijken dit soort voedingsmiddelen heel verantwoord. Maar niets is wat het lijkt. Het herkennen van deze ‘verborgen’ ongezonde producten is jouw tweede uitdaging tijdens deze expeditie in de supermarkt.
Bewerkt vs. onbewerkt
Die ‘verborgen ongezonde producten’ zijn vrijwel altijd bewerkte voedingsmiddelen. Uit recent Amerikaans onderzoek komt naar voren dat het eten van (ultra)bewerkt voedsel negatieve effecten heeft op onze gezondheid. Even een opfrisser: het gaat dus om voeding waar veel zout, suiker en vet en andere kunstmatige stoffen aan is toegevoegd, en die heel weinig vitaminen, mineralen en vezels bevat. In het onderzoek werden twee weken lang twee groepen gezonde mensen met elkaar vergeleken: mensen die alleen bewerkt voedingsmiddelen aten en mensen die louter onbewerkt aten. Beide groepen kregen op vaste tijdstippen hun maaltijden voorgeschoteld, en waren vrij om over de hele dag tussendoortjes en snacks te nemen. De eerste groep nam de meeste tussendoortjes: zij aten op een dag ongeveer 500 calorieën (!) meer dan de tweede groep. Op ten duur kan het eten van bewerkte voeding leiden tot zaken als overgewicht. Het is niet gek dat bewerkte voeding inmiddels als een grote risicofactor voor welzijnsziektes als obesitas en hart- en vaatziekten wordt gezien.
Je gaat de strijd aan met jezelf en het stemmetje in je hoofd
Tip 1: Hoe herken je bewerkt voedsel?
Dat is dus moeilijker dan je denkt. Dat een zak chips en een reep chocolade niet verantwoord (voor je lijf) zijn, weet je vast zelf ook wel. Maar zélfs aan producten waar je het niet van verwacht, zoals bijvoorbeeld voorverpakte kipfilet of gezond uitziende tomatensaus, is vaak extra suiker en zout aan toegevoegd. Tip 1 is daarom om de etiketten goed te lezen, en te kiezen voor pure voeding met zo min mogelijk extra toevoegingen. Hierbij is er een handige stelregel: ‘Hoe langer de ingrediëntenlijst, hoe meer bewerkt het product is’. Daarnaast is het verstandig om de meeste dingen zélf te maken in plaats kant-en-klaar te kopen. Bijvoorbeeld die tomatensaus: die maak je binnen een handomdraai, met verse knoflook en basilicum, gewoon lekker zelf.
Tip 2: Skip de volgende producten
Deze dingen hoef je sowieso niet mee te nemen:
- Vruchtensappen. Deze kun je in verband met de hoeveelheid suikers toch echt beter zelf maken
- Tussendoortjes als chips, chocolade, koeken en andere snacks (goh)
- Cornflakes, toastjes, gesuikerde muesli en (wit)brood
- Witte pastasoorten, aardappels en witte rijst
- Rood vlees en varkensvlees
- Bijna alles wat kant-en-klaar is en in pakjes, potjes en zakjes zit. Denk aan soepen, dingen als pesto en andere sauzen met toevoegingen, Sultana’s en bewerkte groenten- en kruidenmengsels
- Producten met transvetten, zoals margarine, kant-en-klaarproducten, pizza’s en junkfood
Tip 3: Sla dit onbezorgd in
Deze dingen kun je met een gerust hart meenemen:
- Vezelrijke ontbijt- en lunchproducten als zuurdesembrood, volkoren brood, rijstwafels en crackers, havermout en boekweitpannenkoeken
- Goede vetten. Deze vind je onder andere in olijfolie, avocado en ongezouten noten.
- Biologische kip en vis (bijvoorbeeld zalm en tonijn), ei, zeevruchten en tofu.
- Sla rauwkost als komkommer, wortel, tomaat, radijsjes en paprika in. Lekker met een zelfgemaakte, verse hummusdip.
- Boekweitpasta, courgetti (pasta van courgettelinten), quinoa, zilvervliesrijst en zoete aardappel
- Praktisch alle soorten groenten en peulvruchten: van pompoen, spinazie en bloemkool tot linzen en kikkererwten. Tip: maak van deze groenten eens een verse soep of saus.
Meer tips nodig?
In mijn praktijk Vitaal en Gezond ondersteun ik jou op de weg naar een optimale gezondheid en verantwoorde leefstijl. Het maken van gezonde keuzes in de supermarkt is daar onderdeel van. Afhankelijk van jouw doelen (zoals afvallen, aankomen of je gewicht op peil houden) kan ik een uitgebreid advies voor je samenstellen. Heb je andere vragen, wensen of klachten omtrent gezondheid, zoals darmproblemen, een te hoog cholesterol, stress of overtollige kilo’s? Ook dan sta ik voor je klaar!
-
Ineens realiseer je je dat karweitjes die je voorheen moeiteloos deed ineens meer moeite kosten. Iets zwaars optillen of verplaatsen bijvoorbeeld. Dat komt omdat je spierkracht afneemt naarmate je ouder wordt.
-
Een van de moeilijkste dingen om te veranderen is je gedragspatroon. Op een gegeven moment zit je zo vastgeroest in je keuzes dat het een automatisme wordt. Dit geldt ook voor voeding. Als je moe bent of het druk hebt, heb je geen zin om uren in de keuken te staan.
-
In de eeuwenoude traditie van de Chinese geneeskunde wordt voeding beschouwd als een essentieel element voor een gezond en evenwichtig leven.
-
We drinken allemaal weleens een kopje thee. Het is een drank van de theeplant, genaamd de ‘Camellia Sinensis’. Door de blaadjes te trekken in heet water komt de smaak vrij die ons zo bekend is.
-
Vezels zijn een vorm van koolhydraten (suikerkettingen) en onmisbaar voor het functioneren van onze darmen. Daarnaast houdt het je microbioom tevreden: je interne huisdieren die uit bacteriën, schimmels en gisten bestaan. Voedsel voor je darmbewoners dus.
-
Bijna iedereen is gek op zoet. Logisch, want een zoete smaak activeert het beloningscentrum in de hersenen. Dat heeft vervolgens een pijnstillend en stressverlagend effect. In de oertijd was zoet voedsel veilig om te eten.
-
Na een lange werkdag kom je thuis met een enorm hongergevoel. Het idee dat je nu nog een hele maaltijd moet bereiden voordat je eindelijk aan tafel kunt is niet erg aantrekkelijk. Bovendien heb je bijna niets in huis én lukt het je niet om iets gezonds te bedenken. Het enige waar je op kunt komen, is een diepvriespizza of een patatje van de snackbar om de hoek.
-
Cholesterol blijft een verwarrend onderwerp. Wat doet het en waar komt het vandaan? Als we het internet afspeuren voor een antwoord, worden we overladen met reclames voor margarines waar we niets wijzer van worden. Eenmaal bij de huisarts krijgen we – goedbedoelde – medicatie. Deze worden ook wel statines genoemd.
-
Bij de koffie een gevulde koek en tijdens de lunch op je werk een frikadel speciaal, want het is snackdag. Na het avondeten een bakje roomijs en voor het slapengaan een stuk chocolade. Als je het allemaal bij elkaar optelt, snack je eigenlijk best veel.
-
Aan het einde van de dag moet je jezelf over de drempel van je voordeur slepen. Je bent kapót. Het liefst zak je onderuit op de bank en blijf je daar de komende paar uur liggen. Maar je moet nog eten.