eenzaamheid

Wat zijn de gevolgen van eenzaamheid?

Eenzaamheid. Het is misschien wel actueler dan ooit. In tijden van isolatie en vermijden van contact, kunnen steeds meer mensen ‘van de radar raken’. Ook ‘gewone’, actieve en werkende mensen met een rijk sociaal leven kunnen zich nu eenzaam voelen. Natuurlijk is dat enorm vervelend om te moeten ervaren, maar het hoort bij de verandering die we met zijn allen meemaken op dit moment, waardoor het contact wat je hebt met anderen veranderd is. Als het eenzame gevoel te lang aanhoudt, brengt dat ook andere gevolgen met zich mee.

Lichamelijke en emotionele gevolgen

Uit onderzoek is gebleken dat langdurig aanhoudende gevoelens van eenzaamheid verschillende emotionele en lichamelijke problemen tot gevolg kan hebben. Zo blijkt dat het gevoel van eenzaamheid ervoor zorgt dat de werking van het immuunsysteem vermindert. Het gaat hierbij om de zogenaamde ‘killer cells’ uit de lymfeklieren die het lichaam beschermt tegen onrustige cellen. Ook neemt het risico op Alzheimer toe door eenzaamheid: eenzame ouderen hadden twee keer zoveel kans op het ontwikkelen van de ziekte, zo omschrijft gezondheidsonderzoeker Nola Pender.

Woekering in het lijf

Wanneer iemand eenzaam is, komt het vaak voor dat diegene niet weet hoe het sociale leven weer op te pakken. Dat onrustige gevoel blijft sluimeren, wat zorgt voor een verandering in de hormoonhuishouding van je lichaam: je maakt het stresshormoon ‘cortisol’ aan. Teveel cortisol gaat gepaard met verschillende gezondheidsrisico’s, zoals: hart- en vaatziekten, verhoogde bloeddruk, verhoogd risico op kanker, enzovoorts. Eenzaamheid die niet wordt opgelost, is daarmee als een woekering in het lijf.

Een schim van jezelf

Onopgeloste eenzaamheid beïnvloedt niet alleen je gezondheid en weerstand. Door de sterke invloed van hormonen veranderen je hersenen namelijk ook. Dat maakt je als het ware tot een ander mens, tot een schim van jezelf. Je ervaart meer stress, bent angstiger in het contact met anderen, daardoor vermindert het zelfvertrouwen. En vervolgens nemen, door het gebrek aan contact, je sociale vaardigheden af en wordt je teruggetrokken. Na verloop van tijd ‘leer’ je dat je hulpeloos bent omdat je niet weet hoe je uit deze cirkel kunt breken.

Langer durende eenzaamheid zorgt ervoor dat je er zelf niet meer kunt uitkomen

In kringetjes draaien

Langer durende eenzaamheid zorgt ervoor dat je er zelf niet meer kunt uitkomen, en dat je problemen bovendien verergeren. Je draait dus als het ware in kringetjes rond. Eenzaamheid is dus vooral een probleem als je het niet kunt oplossen. En helaas lukt veel mensen dat ook niet. Daar kunnen veel verschillende redenen voor zijn. Zo kan het zijn dat je niet eens bewust bent dat je klachten voortkomen uit eenzaamheid, of vind je het lastig om tot actie over te gaan omdat je niet weet waar je moet beginnen. Ook kan het zijn dat je wel actie onderneemt, maar steeds teleurgesteld wordt bij je pogingen om de eenzaamheid tegen te gaan.

Grote leegte

Dat ervoer Kyra (30) ook. Als freelancer werkt Kyra veel thuis en op wat oppervlakkige contacten na, had ze geen vriendschappen. ‘Ik ben verlegen daarin. Wist nooit hoe ik de contacten tot een hoger plan moest brengen. Toen ik een paar maanden wat grotere klussen had en dus veel aan het werk was, werd ik somber. Ik stortte me nog meer op mijn werk en was continu gejaagd bezig. Alsof ik niet durfde stil te staan, want dan zou ik geconfronteerd worden met een grote sociale leegte.’

Patroon doorbreken

‘Weken werden maanden, en langzamerhand begon ik ook het contact met mijn familie te vermijden. Ik had gewoon geen zin om de energie erin te steken. Een appje of telefoontje vond ik al een hele opgave. Toen mijn broertje onverwachts voor de deur stond omdat hij me miste en zich zorgen maakte, besloot ik dat het anders moest. Geloof me als ik zeg dat het pittig was om dit patroon te doorbreken. Maar met de hulp van Mariska van Hersenkracht is het gelukt om uit mijn eigen vicieuze cirkel te komen. Ik weet nu wat mijn valkuil is en ik doe er alles aan om daar niet weer te geraken.’

Datum: 29 mei 2020