Jan Bikker
Verzorger en assistent

Verzorgen van overledenen

Toen ik nog op de ambulance werkzaam was, assisteerde ik regelmatig bij verpleegkundige zorg. Het verzorgen van iemand die overleden is, ligt voor mij in het verlengde daarvan. Het geeft me een goed gevoel om te doen, vooral als je ziet wat het met de familie doet. Het geeft echt een stukje meerwaarde.

Opbaring

Net als Anne vind ook ik het belangrijk dat alles perfect gebeurt. De overledene moet keurig verzorgd worden en daarbij bieden we de familie altijd de gelegenheid en de kans om daarbij te helpen of aanwezig te zijn. Je merkt gewoon dat dat gewaardeerd wordt. Ook zijn er nabestaanden die niet bij de verzorging en opbaring aanwezig willen zijn, of zelfs de overledene niet eens meer willen zien en het liefst hebben dat de kist meteen gesloten wordt. Dat respecteren we uiteraard, maar als verzorgingsteam proberen we de familie er wel van te overtuigen, dat na de verzorging en opbaring de geliefde er heel anders uitziet. Zo kan het gebeuren, dat de familieleden toch van gedachten veranderen en ze na de verzorging en opbaring toch naar het afscheidscentrum komt om hun geliefde te zien. Als je dan te horen krijgt dat ze hun vader of moeder ineens weer herkennen, dat vader of moeder er ineens weer uitziet zoals hij of zij er altijd uitzag, dan weet je dat je het goed hebt gedaan. Daar doe je het toch voor.

Rouwvervoer

Rouwvervoer is een persoonlijke keuze. ‘Voor die laatste rit kies je een waardig vervoermiddel’, weet Frederik de Bonte als geen ander. Zijn bedrijf Uitvaartsupport Nederland beschikt over een grote keuze aan vervoermiddelen voor uitvaarten. ‘Anne Besems is één van de uitvaartondernemers die regelmatig gebruikmaakt van één van de auto’s van mijn wagenpark. Omdat de markt vraagt om een grote diversiteit voorzien we in die behoefte. Zo is onze zilvergrijze Cadillac erg populair, evenals de zilvergrijze BMW. Een aantal jaren geleden waren rouwauto’s vrijwel altijd zwart, maar daar is tegenwoordig steeds minder vraag naar. Ik schat dat 70% van het rouwvervoer grijs is. En verder hebben we ook witte auto’s. Daar is vooral vraag naar als er sneeuw ligt of juist in de zomer, als het zonnig weer is.’

Exclusieve rouwauto’s

Frederik heeft ook diverse exclusieve auto’s in zijn wagenpark staan. ‘We hebben een hybride BMW. Een prachtige auto die heel schoon en duurzaam is. Voor liefhebbers van Engelse auto’s is er de Rolls Royce Phantom V: een auto uit de jaren 60, rechts gestuurd. Een verschrikkelijk mooie auto waarvan er maar één rijdt in Nederland!

Rouwaanhanger

Ook voor wie op zoek is naar een heel andere manier van vervoer heeft Frederik diverse mogelijkheden: ‘Van exclusief Amerikaans materiaal tot een elektrische bakfiets waarop de kist kan worden vervoerd. We hebben zelfs een rouwaanhangwagen. Nabestaanden willen steeds vaker zelf een bijdrage leveren aan de uitvaart. Het dragen van de kist door familie zie je bijvoorbeeld steeds vaker en daar komt nu ook het zelf vervoeren bij met behulp van de rouwaanhanger. Deze wordt zowel met als zonder auto verhuurd. En uiteraard hebben we naast de rouwauto’s ook een aantal volgauto’s in zilvergrijs en zwart.’

Afscheidshuis

In Gorinchem is afscheidshuis De Lelie gevestigd. Door het afscheidshuis heeft de vroegere beheerderswoning van de oude algemene begraafplaats in de Lingewijk in Gorinchem een waardevolle, nieuwe bestemming gekregen. Het concept is gebaseerd op het principe van de 24 uurskamer waarbij nabestaanden 24 uur per dag de mogelijkheid hebben om bij de overledene te zijn.

Afscheid van overledene nemen

Afscheidshuis De Lelie gaat nog een stapje verder en is daarmee uniek in Nederland. Je hebt als nabestaande niet alleen een kamer, maar een heel huis tot je beschikking. De voormalige beheerderswoning is voorzien van een woonkamer, een keuken met alle voorzieningen, een slaapkamer en sanitaire ruimte én een aparte opbaarkamer. Je krijgt de sleutel van het huis, zodat je vanaf het moment van overlijden tot aan de afscheidsdienst bij de overledene in de buurt kunt zijn: wanneer en net zolang als je wilt. Ook ben je er vrij in om anderen in het afscheidshuis uit te nodigen om daar, in alle rust en privacy, afscheid te nemen van de overledene.

Taboe

Alhoewel we in Nederland van mening zijn dat alles besproken mag worden, rust er op de dood nog steeds een taboe. Het bespreken van hoe je je uitvaart wilt vormgeven, is niet een populair onderwerp van gesprek. Eigenlijk hebben we het er gewoon liever maar niet over. Daar hoeven we immers ook nog niet over na te denken? Dat kan later altijd nog wel eens. Maar wat nu als er geen later meer is? Wat als je er morgen niet meer bent? Weet je partner dan wel wat jouw wensen zijn?

Zoveel keuzes

Voor de nabestaanden kan het dan extra moeilijk zijn om de uitvaart te regelen. Er moeten in korte tijd zoveel keuzes worden gemaakt. Wilde de overleden begraven of gecremeerd worden, wat voor kist moet er gekozen worden, wel of geen bloemen, een grote uitvaart of een intieme plechtigheid in besloten kring? Welke kleding krijgt de overledene aan, krijgt de uitvaart een religieuze tint of juist niet? Wat was de lievelingsmuziek van hem of haar?

Je kunt het niet overdoen

Er moeten keuzes gemaakt worden op een moment dat er veel emoties zijn. Er is geen tijd om overal rustig over na te denken. Om weloverwogen keuzes te maken. Keuzes die passen bij het leven van de overledene. Daardoor kunnen er dingen besloten en geregeld worden, die achteraf toch niet helemaal passend lijken te zijn. En dat kan een heel onbevredigend gevoel achterlaten. Je kunt het immers niet overdoen.